Liwat ni Gloria

Nahadlok ko nga tungod sa dakong tinguha sa Malakanyang pagmatuod nga daghan og nahimo ang unang tuig sa pamunoan ni Presidente Noynoy Aquino, aron pagsukwahi sa mga pasangil nga nagsige lang sila og pasangil og way kinutobang kahiwian sa siyam ka tuig nga administrasyon ni kanhi presidente Gloria Arroyo, natental sila pagpalusot og wa matino nga mga pangangkon sa State of the Nation Address (SONA) niadtong Lunes.

Nagduda ko sa pangangkon sa SONA nga nitidlom ang gidaghanon sa mga way trabaho. Nakatimaho ko og palusot sa bahin sa Department of Labor and Employment (Dole). Kansang mga opisyal mahimong nagpalapad lang sa ilang papel sa palasyo. Apan gikalawat dayon ang ilang pataka nga pangangkon sa way tukma nga pakisusi.

* * *

Kaabag mi sa Dakbayan sa Sugbo sa sinemanang job fair sa nagkalainlaing mga barangay nga gipasiugdahan sa Department of Manpower Development and Placement (DMDP). Nga puno sa mas dagko nilang local ug overseas job fair matag tulo ka buwan sa Abellana National School Gym. Kaliboan ka bakanteng trabaho ang maaplayan, usahay mas daghan pa kay sa mga aplikante. Apan pipila ra gihapon ang ma-HOTS (hired on the spot).

Kun tinuod pang pangangkon sa Dole nga nitidlom nang mga way trabaho, di na unta magpunsisok ang mga aplikante sa mga job fair sa Dakbayan sa Sugbo ug ubang local government units. Di na unta mangadlawon ang mga aplikante gikan sa lagyo nga mga lalawigan aron makabentaha sa karibal nga mga aplikante gikan sa mas duol nga mga dakbayan.

* * *

Nagduda sab ko nga ang pangangkon sa pagdaghan sa mga nakatrabaho igo lang nidason sa kuwestiyonable nga opisyal nga definition sa “unemployed,” nga wa pa usba sa pagpuli sa bag-ong pamunoan, nga naglakip sa tanang 15 anyos pataas nga:

• Way trabaho ug way negosyo atol sa survey sa National Statistics Office (NSO);

• Mahimong motrabaho ug andam nga motrabaho sud sa duha ka semana human sa survey; ug

• Nangita og trabaho o wa na mangita og trabaho kay gikapoy na og pangaplay, o nagpaabot sa resulta sa aplikasyon, o may kakulian sa lawas, daotang panahon, o nagpaabot nga pabalikon sa karaang trabaho.

* * *

Sa ato pa, kun wa kay trabaho apan wa mangaplay og trabaho tungod sa katapol o laing mga hinungdan nga wa maapil sa opisyal nga definition di ka mahimong iphon nga unemployed. Kinahanglang mopakita ka sa nahilis nang tikod sa imong sapatos aron makumbinser ang NSO nga gikapoy ka na og pangaplay.

Ang pagkalawat sa Pamunoang Aquino sa binuang nga definition way kalainan sa kasulbaran nga gipahamtang ni kanhi presidente Arroyo sa suliran sa kakuwang sa classrooms: Gi-doble ug gi-triple ang mga klase sa classrooms sa morning, afternoon ug evening shifts.

* * *

Email: [email protected].