Daghan ang gipanglantaw nga mahitabo sa pagsu'd sa bag-ong tuig 2011. Usa na ang pag-aprobar sa budget sa nasud ubos sa bag-ong administrasyon. Saad ni Presidente Noynoy Aquino nga hatagan og prayoridad ang pakig-batok sa korapsyon lakip na ang pagsilot sa mga tawo nga nalambigit o malambigit pa sa labing dakong problema sa nasud gawas sa kakabus. Apan dungan sa pagsaad sa mas dako nga gahin sa gobyerno, mao ang bag-ong balita alang sa mga taxi drivers ug operators. Dugang presyo sa flagdown rate ang masinati sa dakong bahin sa nasud sugod Enero 15 sa bag-ong tuig.
Gikinahanglan na 'ta nga mangupot tungod kay sa paglingkod palang nimo sa taxi, mopatak na dayon ang P40 alang sa unang 500 metros nga distansya. Samtang dugang patak nga P2.50 hangtud P3.50 ang matagamtaman sa mosunod nga 250 metros. Ang maong kamanduan naggikan gyud sa ulong buhatan sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board pinasikad sa gipangayong usbaw ug petisyon sa mga operator niadto pang Enero 22 niining tuiga.
Apan giklaro sa ahensya nga mahimo lang makapangayo sa P40 nga flagdown rate ang usa ka taxi driver o operator kung mosunod ni sa mga rekisitos. Nag-una sa kinahanglan nga sundon sa mga nag-negosyo ug nabuhi sa taxi mao nga mohatag na og resibo ang taxi, pagbayad sa filing fee nga P510, tukmang mga silyo sa mga taxi meter ug ang pagpasul-ob og di' momenos tulo ka matang sa uniporme alang sa mga taxi drayber. Kung tan-awon pag-ayo, maayo ang mga kondisyonis nga gihatag sa ahensya aron nga mas makaalagad og tarong ang mga drayber sa mga pasahero.
Mahimo bang pun-an ang mga rekisitos? Di' sakit sa puliko nga mosakay sa mga taxi kun ana-a sa maayong kondisyon ang ilang mga unit. Pila ba ka taxi ang naglibot sa Sugbo karon nga maayo lang ang hitsura sa gawas tungod kay bag-ong pintal apan sa pagsu'd nimo nagsagol ang baho sa tiil, baho sa abog ug uban pang hugaw nga nagpaila lang nga wa' gyud intawon makatagamtam og pagpanglimpyo ang ilang unit. Di' sakit sa bulsa sa mga tawo ang mopuno og P10 sa flagdown rate kun sa kalidad sa taxi nga ilang sakyan, di' malalis nga igo ra 'sab ang ilang gibayad nga P40 nga flagdown rate.
Sa wa' pa unta aprobahi ang gipangayo sa mga taxi operators ug drivers, gikinahanglan una nga ipa-ubos una og seminar ang mga taxi drayber tungod kay maihap lang sa ilaha ang mangayo og pangatahuran sa pagsu'd sa pasahero sa taxi nga ilang gimaneho. Angayan nilang hinumduman nga ang taxi daw sa ilang balay nga andam sila kanunay og pahiyom og mainitong pagdawat sa tanang mga mobisita sa ilang lugar. Mao 'sab unta ni ang himuon sa atong mga taxi drayber. Pila lang ba kanila ang may maayong pamatasan nga motug-an asa ang tukma ug dali nga da'n panahon sa huot nga dagan sa trapiko? Pila lang ba ang may kaikog nga mohatag sa tukma nga sukli itandi sa mga drayber nga dali kaayong makapasumangil nga wa' silay sinsilyo?
Di' sakit sa atong buot nga mahatagan og usbaw ang ilang flagdown rate kung bugnaw ang aircon sa ilang taxi ug labaw sa tanan, disente ang mga drayber nga mohatud nimo sa imo padulngan. Apan daghang drayber dinhi sa Sugbo nga bulingit kaayo ug dali kaayong maka-depensa nga nibanos lang sila sa pag-drive tungod kay naguba ang ilang PUJ nga gi-drayban o nasakit ang drayber nga nagda' sa taxi. Di' unta sakit sa atong buot nga moabot og kuarenta ang flagdown rate kung mosunod sa tukmang dagan sa trapiko ang mga drayber ug motamod sa mga balaod sa trapiko. Apan kung hatagan 'ta og susama ka badlungon ug kaskasero nga mga drayber, lisud ug sakit sa dughan nga kuoton ang dugang P10 sa flagdown rate.
Napanlantawan nang daan nga mopabor gyud ang LTFRB sa gipangayong usbaw sa mga taxi driver ug operator tungod sa sunod-sunod nga pagsaka sa presyo sa lana. Apan di' unta ang personal nga interes sa mga drayber ug operator lang ang ilang gitan-aw. Sa matag adlaw sa ilang pagpamasada, ila untang huna-hunaon pag-ayo nga dungan sa dugang bayranan mao ang ilang responsibilidad sa pagsukli og tukmang serbisyo ngadto sa mga pasahero nga ilang gialagaran. Sa maong paagi, di' bug-at ang P10 nga dugang sa flagdown rate.
Email: rico_lucena@abs-cbn.com or ricolucena@yahoo.com