(Part 1)
Daghan ang nagtuo nga gidakdakan ang nasud sa tanang pagbasol sa China, labi na sa Hongkong sa nahitabong hostage crisis sa miaging semana. Wa’ pa mahuman ang pagwelga sa mga taga Hongkong batok sa paghupot sa gobyerno sa Pilipinas sa usa sa labing gitutokan nga hostage drama sa kasaysayan. Karon, hinay-hinay nang ni-epekto ang resulta sa makalilisang nga trahedya sa turismo sa nasud. Ang labing dakong hagit karon, unsaon sa pagbawi sa nasud ang pagsalig sa mga langyaw nga turista karong padayong gituki ang hostage crisis ug padayong gi-isa ang travel ban sa Hongkong. Apan kinahanglan ‘ta masayod nga di’ lang ang Pilipinas ang nakasinati og grabeng krisis sa hostage.
10. Ingrid Betancourt Pulecio- Usa ka Colombian-French politician ug usa ka anti-corruption activist. Nabantog ang pagkidnap ni Pulecio sa Revolutionary Armed Forces of Colombia tungod kay usa siya ka Nobel Peace Prize nominee. Unom ka buwan nga na-hostage ang politiko uban ang 3 ka Amerikano ug 11 ka Colombian pulis ug mga sundawo. Nahimong sikat ang pag-kidnap kang Pulecio tungod sa iyang ‘dual French citizenship’.
9. Terry Anderson- Bag-o lang nahuman pagduwa og tennis si Anderson Marso 16, 1985 dihang gidagit sa Beirut, gibutang sa likod sa sakyanan ug gipriso sa usa ka tago nga dapit. Su’d sa unom ka tuig, gibalhin-balhin si Anderson sa grupong Hezbollah Shitte Muslims sa lain-laing lugar aron di’ makuha sa otoridad. Mas nagkadaghan ang gi-hostage sa grupo isip panimawos sa pagtabang sa Amerika sa taga Israel. 1991 na dihang gibuhian si Anderson.
8. Iran Hostage Crisis- Nikabat sa 52 ka U.S. diplomats ang gi-hostage su’d sa 444 ka adlaw human gisu’ng sa mga Islamist students and American embassy isip pagsuporta sa Iranian revolution. Nilusad ang Amerika sa gitawag nga Operation Eagle Claw aron pagluwas sa mga gi-hostage. Niresulta ang misyon sa pagkahagsa sa 2 ka eroplano, pagkamatay sa 8 ka sundalong Amerikano ug 1 ka Iranian civilian.
7. Patty Hearst- Aktres, socialite ug apo ni publishing magnate William Randolph Hearst ug gi-hostage sa Symbionese Liberation Army. Ang nakalahi sa iyang kaso kay niapil si Hearst sa grupo sa nidagit niya. Nasikop si Hearst human mang hold-up og bangko. Apan nahatagan siya og presidential pardon ni President Bill Clinton.
6. Moscow Theatre Hostage Crisis- Nikabat sa 50 ka sakop sa Chechen rebel fighters ang ni-hostage sa 850 ka mga tawo nga nagtan-aw sa usa ka pasundayag sa theatre sa Moscow sa Russia. Human sa kapin 2 ka adlaw, gisung sa Russian Spetsnaz ang lugar ug gipa-asohan og usa ka wa’ pa mahibaw-i nga chemical ang mga gawsanan sa hangin ang lugar una gisu’d sa mga sundawo. Nikabat sa 39 ka mga terorista ug 1 ka biktima sa hostage ang napatay.
5. Bersian School Hostage Crisis- Nagsugod ang krisis dihang gipangayo sa grupo sa mga terorista ang pagtapos sa 2nd Chechen War. Nikabat sa 1,100 ka mga tawo, lakip na ang 777 ka mga bata ang gi-hostage niadtong Sept. 2004 sa Northy Ossetia-Alania sa Russia. Nitumaw ang daghang isyu sa pag-resolbar sa insidente lakip na ang media censorship, ang pagdili sa media sa pagsu’d sa lugar, ang matang sa negosasyon nga gihimo ug ang giingong sobra nga pag-gamit sa gobyerno sa katakos ug kusog aron patyon ang mga hostage taker.
Sa kadaghan sa nahitabong hostage crisis sa kalibutan nga mas grabe pa sa nahitabo sa miaging semana sa Quirino Grandstand, igo na ni aron ta makalma sa pag-atubang sa usa sa labing dakong pagsaway batok sa atong nasud. Ang labing mahinungdanon nga mobarug ug magpadayon ‘ta human sa krisis ug di’ ‘ta mamahimong hostage sa pait nga trahedya.
* * *
Email: rico_lucena@abs-cbn.com or ricolucena@yahoo.com