Sukad matukod niadtong 1991, ang Marian Monks of the Eucharistic Adoration, wa’ pa makasumiter og financial report sa buhatan ni Arsobispo Ricardo Cardinal Vidal. Kini ang giklaro sa Cardinal atol sa akong pakighinabi kaniya. Ang pagtugot sa maong mga monghe nga makaporma og usa ka monasteryo sa Lindogon sa lungsod sa Sibonga, naggikan sa buhatan sa Arsobispo sa Sugbo ug dili sa Santo Papa nga tua magbase sa Roma. Buot ipasabot, tanang transaksyon ug mga lakang sa maong monasteryo, kinahanglan og pagtugot sa buhatan sa Cardinal. Kini mao ang giklaro sa usa ka canon lawyer nga akong nahinabi. Itandi sa ubang congregation nga makita sa daghang bahin sa kalibutan, diretso sa Roma ang ilang pagsumiter sa mga gikinahanglan nga rekisitos. Apan alang sa mga monghe sa Lindogon, nagdepende sila sa buhatan sa Arsobispo sa Sugbo.
Karong nasangit sa daghang akusasyon ang mga monghe, sama sa grabeng pagpanguwarta, giklaro sa Cardinal, aduna siya’y mga bag-ong kamanduan nga himuon sa maong monastery.
Una, gidid-an na ang pagduol ug pagpahid og panyo sa imahen sa mahal nga birhen samtang adunay misa nga gipahigayon su’d sa simbahan. Ang maong mando giluwatan sa Cardinal atol sa katapusan niyang pagduaw sa monastery niadtong Septembre otso, adlaw’ng natawhan ni mama Mary. Apan sa pagbisita sa ABS-CBN news niadtong petsa kinse, adunay misa nga gipahigayon sa pagka-alas dose sa udto. Samtang nagmisa, may mga tawo gihapon nga naglinya sa kilid nga bahin sa altar aron sa pagpahid og panyo sa imahen sa birhen.
Sa kilid sa altar, among nakita ang grupo sa mga tawo nga nagpunsisok aron sa pagpalit og mga rosaryohan ug ubang ‘religious items’ samtang nagpadayon ang misa. Kun usa ka semana human mipagawas og mando ang Cardinal, wa’y kausaban ang proseso nga gipahigayon su’d sa monastery, nagpasabot lang unsa ka gahi og ulo ang mga monghe nga wa’ motuman sa mando sa pangu sa Archdiocese of Cebu.
Ikaduha, gidid-an na sa cardinal nga isuroy pa sa mga parokya ang imahen sa mahal nga birhen aron sa pagkolekta og mga donasyon. Ang maong lakang matod sa cardinal, nakapapas sa tukma nga intensyon sa mga tawo sa pag-ampo ug pagpadayag sa ilang mga pasalamat. Apan sa wa’ pa mogawas sa maong mando ang pangu’ sa simbahan, di’ na maihap ang mga parokyang gibisita sa imahen ug di’ na maihap ang mga tawo nga nihugop aron sa pagpadayag sa ilang mga pag-ampo ug pagkuot sa ilang bulsa aron mohatag sa ilang limos ug donasyon.
Tungod sa mga nanggawas nga sugilanon batok sa maong monastery, angayan lang nga imbestigahon kini sa buhatan sa cardinal. Di’ na kinahanglan nga magpaabot pa og laing mga isyu aron ipaubos sa kuti nga proseso sa pagsukit-sukit ang mga monghe. Pagkabakikaw paminawon nga ang usa ka monastery nga adunay vow of poverty, karon naputos sa isyu sa panalapi ug grabeng pagpanguwarta. Si Cardinal Vidal na mismo ang nag-ingon wa’ makapangandam ang mga monghe sa kalit nga pagsuyla sa mga deboto uban ang pagsuyla ‘sab sa salapi gikan sa mga deboto. Nagpamatuod lang ang monasteryo nga wa’y gamit ang vow of poverty kun nagpuyo ka nga puno sa grasya o nanobra nga grasya gikan sa mga tawo. Kung tuhoan ang mga nanggawas nga akusasyon nga magbinuntagay og ihap sa ilang kwarta ang mga monghe, klaro kaayong nawa’ na sa tukma nga tumong ang giingong grupo sa mga relihiyoso. Apan di’ na bag-o ang kontrobersya sa mga relihiyoso nga nasangit sa isyu sa kwarta ug mga binastos, apan ang nakalahi sa Simala, may kanhi sakop nga nigawas nga nibulgar sa mga matod pa, kahiwian nga nahitabo sa su’d. Tinuod man o di’ ang iyang gipangyawyaw di’ na mahinungdanon nga punto. Ang labing dako nga isyu nga may kagubot nga nahitabo tali sa mga monghe nga dakong supak ug insult sa ilang misyon ug intensyon sa kinabuhi.
* * *
Email: rico_lucena@abs-cbn.com