Pasado na sa Senado ang panukalang batas na tatang gal sa matagal nang kahihiyan ng ating Penal Code, ang krimen ng bagansya o “vagrancy”. Ang elemento ng mga krimen na karaniwang pinarurusahan ay ang pananakit o panghamak sa kapwa sa pamamagitan ng mga gawaing pinagpasyahan ng Kongreso na mali at dapat ipagbawal. May mga malinaw na mali tulad ng pagpatay o pagnakaw o pag-rape. Yung iba naman ay dinesisyunang mali upang protektahan ang lipunan sa mga gawaing nakapeper-wisyo sa pangangalakal – tulad ng pagbawal sa bouncing check.
Sa kaso ng bagansya, ginawang krimen ang pagiging palaboy. Siyempre, ang karaniwang sakote dito ay ang mga maralita. Sila ang pinakamadaling puntiryahin dahil karamiha’y wala namang trabaho o paraang kumita.
Ang krimeng ito ay unang pinanukala ng mga Amerikano noong 1932 bilang mekanismo upang hindi iwan ng mga Pilipino ang kanilang trabaho sa mga malaking pabrika ng negosyo. Noong martial law years, dokumentado ang dalas ng pag-abuso nito upang supilin ang pagkilos ng mga kon-tra-pamahalaan. Kung hindi bata, kababaihan ang la-ging biktima. Sa panahon ngayon na maraming naghihirap, mukhang namemeligro ang national pastime ng Pili-pino na mag-“uzi” sa mga kaga-napan sa paligid.
Saan man tingnan, hindi masasabing pananakit o panghamak sa kapwa ang magpalaboy laboy sa lansangan. Wala namang napeperhwisyo ang isang taong nananahimik. Alin ang higit na matimbang — ang interes ng pamahalaang panatilihing malinis at magandang ting-nan ang tanawin o ang karapatan ng mamamayan na mala-yang makagalaw sa lipunang tinitirahan?
Ang mga ganitong batas na hinubog sa panahong nakalipas ay dapat ding ibaon na sa ala-ala ng nakaraan. Wala itong lugar sa isang lipunang kumikilala sa mga malayang karapatan ng tao. Pabigat pa nga ito sa mga hukuman na nababaon sa walang kuwentang kaso sa halip na makatutok sa paglitis ng mga mas masahol na kasalanan.
Halos lahat ng Kongre- so matapos ang martial law ang sumubok na bura-hin na ang bagansya sa Kodigo Penal. Ang pag-sang-ayon na lamang ng Mababang Kapulungan ang nalalabing balakid sa pagkamit nitong matagal nang mithiin.
Hala, tapusin na natin!