Sa usa ka bukirang bahin sa syudad sa Talisay, ordinaryong adlaw ang gisaw-an sa mga residente karong nagsingabot ang Pasko. Kun ang uban nagkapuliki na ang pagpangandam alang sa labing gipaabot nga okasyon sa tibuok tuig, wa’y kalainan ning mga adlaw sa mga ordinaryong panahon tungod sa grabeng kakabus. Kung sila ang pangutan-on, di’ mahinungdanon ang dekorasyon alang sa Pasko o ang hikay atol sa Noche Buena. Ang mahinungdanon nga panghinaot sa mga tawo nga grabeng nakatagamtam sa kalisud sa ekonomiya mao ang maayong panglawas alang sa tibuok pamilya. Apan alang nilang dugay nang naghandom og kausaban sa ilang pagpuyo, wa’ nay mas importanteng gasa kundi ang kahigayonan nga makapili na usab og bag-ong mga lider sa nasud.
Apan nagpabiling damgo ang uwahing panghinaot sa mga kabus. Tungod kay kung si Press Secretary Jesus Dureza ang pangutan-on, mas maayong ipadayon sa administrasyong Arroyo ang pagduma’ sa nasud hangtud sa 2010 ug kung mahimo bisan lapas pa sa maong tuig. Ang pag-ampo ni Dureza atol sa tigum sa kabinete maoy nagpintal og bag-ong nawong sa dugay nang gihugon-hugon nga tinguha sa Malacañang nga palugwayan ang katungdanan sa pwesto. Nakasinati na ta sa saad kaniadto ni Presidente Arroyo nga nabulilyaso. Saad ni Aroyo nga di’ na modagan sa pagka-presidente apan iya ra sang gibawi ang saad ug midagan sa 2004 elections. Di’ halayo nga masubli ang maong lakang karong nagsingabot na ang katapusan sa iyang administrasyon.
Laing timailhan sa giingong padayong tinguha sa presidente nga mopuyo sa pwesto mao ang intensyon karon sa mga kongresista nga iduso ang pag-usab sa konstitusyon. Base sa uwahing report, usa sa lima ka kongresista ang nakalagda na sa resolusyon ug nikabat sa upat sa unom ka mga senador ang giingong ni-uyon nga usbon ang batakang balaod. Makapa-alarma ang maong lakang tungod kay kung buksan ang konstitusyon alang sa kausaban, nagpasabot nga sayon nalang ang pag-usab sa ubang artikulo nga magdeklarar sa gobyerno nga pederalismo. Kun mahinayon ang maong lakang, wa’y eleksyon nga mahitabo sa 2010 ug nagpasabot nga magpabilin sa iyang katungdanan ang presidente.
Ang kausaban sa liderato sa senado maoy usa sa timailhan sa nagkalapad nga tinguha sa kasamtangang gobyerno nga magpabilin sa pwesto. Nasayod na tang tanan unsa ka suod si Senador Juan Ponce Enrile sa administrasyon ug nagpasabot lang ni unsa ka dako ang mamahimong impluwensya niya sa mga kaubang mga senador. Apan wa’ lang dinha matapos ang mga timailhan aron matuman ang pangamuyo ni Dureza tungod kay nikabat sa pito ka puwesto sa korte suprema ang nabakante sa pagkakaron human mo-retiro ang naghupot sa maong mga katungdanan. Kung basehan ang balaod, ang presidente ra sab ang may katungod sa pagpili kinsa ang molingkod sa maong pwesto. Kung mahinayon, dako ang pagtuo sa mga kritiko nga matawag na unya nga mayoriya sa mga taga korte suprema iya sa Malacañang.
Bag-ong impeachment case ang gisumiter batok sa presidente tungod sa isyu sa ZTE-NBN deal. Apan karon palang, klaro nang wa’y kapaingnan ang maong reklamo tungod kay sa kongreso palang daan, igo rang ibasura ang maong reklamo. Kun o galing mopasar man sa kongreso, ang dakong pangutana, makalusot ba sa senado ang bag-ong impeachment case ubos sa bag-ong liderato niini. Ug kung moabot na sa punto nga manginlabot ang korte suprema sa pagdungog sa maong reklamo, may igo bang mga hurado nga mobabag sa tinguha pagpalagpot sa usa ka presidente nga dugay rang naligo sa kontrobersiya?
Di’ maki-angayon natong tanan kun o galing wa’y eleksyon nga mahitabo sa 2010. Kini nagpasabot nga hingpit tang gihikawan sa atong katungod sa pagpili sa mga bag-ong lider sa nasud. Nagpasabot lang nga gipanamastamasan na ang atong kagawasan ug demokrasya. Kun may igong pagmahal sa atong nasud ning mga kasamtangang pamunuan, bukas unta ni alang sa bag-ong henerasyon sa mga politiko nga may igong katakos sa pagduma sa atong nasud. Kun gusto gyud nga ipugos ang pederalismo nganong di’ na man lang paabuton ang 2010 elections aron ang tanang mga botante ang magdesisyon kun uyon ba o supak sa pag-usab sa atong batakang balaod. Kwestyonable pa kung may matuman ba ang gipangayong gasa karong Pasko sa mga kabus sa nasud nunot sa nagka-init nga kampanya sa cha-cha.