Unsa gyuy tinuod?

Dalaygon kaayo ang gihimo ni magpapatigayon Efrain T. Pelaez Jr. nga mitubag sa isyu nga akong gituki sa lindog nako sa The Freeman – ang Birador — ug mihatag kini sa iyang mga argumento.

Ang lindog nagtuki kabahin sa resulta sa survey nga gihimo sa Asian Institute of Management ug World Bank, nga giabagan usab sa Governments of Canada ug Australia, sa National Competitiveness Council ug sa Department of Trade and Industry.

Tinuod, nga ang resulta sa survey nga nagpakita nga dili lisud ang pagsugod og negosyo diha sa Lapulapu City, dili makawagtang kun dunay mga opisyal niini nga nalambigit og graft and corruption.

Gituki nako kadto tungod kay gihulagway man god kaniadto ni Mr. Pelaez nga “business unfriendly” ang Lapulapu, unya balit-ad man diay sa independent survey nga gihimo sa AIM.

Akong awhagon si Mr. Pelaez pagpadayon  sa pagtabang sa kagamhanan batok sa graft and corruption, apan kinahanglang dili kini sagolan og pagpanggukod sa mga tawo nga iyang nasuk-an ug sa mga karibal niya sa negosyo.

Ingon man god sa masabot nga abi kay gitinguha man sa kagamhanan sa Lapulapu nga ang gipanag-iya niya nga Marina Mall pabayron g’yod og business permit ug ubang lisensya, gipuntareya na niya si Radaza sa iyang kasuko.

Sa iyang tubag sa akong lindog, si Mr. Pelaez miingon nga ang pagtinguha sa kagamhanan sa Lapulapu nga pabayron siya’g buhis gihimo dihang mipasaka siya og mga “graft charges” batok ni Radaza didto sa Ombudsman.

Personal nga mitawag nako si Lapulapu City assistant legal officer Michael Dignos ug mipasabot nga ang argumento ni Mr. Pelaez usa ka dakung bakak.

Ang pagpasaka ni Mr. Pelaez ug kaso batok ni Radaza tungod sa pagpamalit og giingong overpriced nga personal computers gihimo karon na lang bag-o, apan ang Lapulapu city government kaniadto pang 2006 nga nagtinguha nga mokolekta g’yod og buhis sa iyang gipanag-iya nga Marina Mall.

Kamatuoran niini mao ang suwat nga gipadala sa mga opisyal sa Lapulapu ngadto sa Bureau of Local Government Finance.

Milig-on ang tinguha sa mga opisyal sa Lapulapu nga mokolekta g’yod og business permit ug ubang lisensya gikan sa Marina Mall human ang BLGF mitataw nga makahimo kini pagkolekta bisan og ang Marina Mall anaa gitukod sa luna nga giingong iya sa Philippine Export Processing Zone.

Usbon nako, isip usa ka magbubuhis – ilabi na g’yod og si Mr. Pelaez nagbayad sa kompletong buhis — walay nagpugong kaniya pagsuta kun ang uban mibayad ba usab sa tukmang buhisanan.

Apan ang nakadaut lang kay daghan ang gihilasan sa paggamit niya og “logo” sa Ombudsman diha sa “letter head” sa iyang mga suwat.

Isip magbubuhis – sama kanamong mga sakop sa media – makahimo pag-request ug dukomento nga dili na kinahanglan ang logo sa Ombudsman.

Gitataw na ni Deputy Ombudsman for the Visayas Pelagio Apostol nga walay mga “graft watch units” nga gitugotan nila paggamit sa ilang logo sa Ombudsman diha sa ilang kumunikasyon.

Gisabot sa uban nga gigamit ni Mr. Pelaez ang pagka “accredited” sa Ombudsman sa grupo nga iyang gipangulohan aron ma-harass niini ang mga karibal niya sa negosyo.

Tiaw mo nga buot niyang sutaon ang mga tax records sa mga dagkong patigayon sama sa commercial establishments diha sa Lapulapu nga kakompetensya sa Marina mall.

Akong balikon, malipay ko nga mosalmot sa kampanya sa graft and corruption si Mr. Pelaez apan dili unta niya gamiton ang pagka graft watch unit sa Mactan Chamber of Commerce and Industry sa mga lakang nga masabot nga gitumong ra para sa iyang mga kontra ug sa mga karibal sa negosyo.