Sunog sa Marso

Tungod sa pagsu'od sa init nga panahon sa buwan sa Marso, gideklarar ning buwana nga "fire prevention month" aron kapugngan ang sunog ug kapanalipdan ang mga tawo nga mabiktima unya sa trahedya. Apan salikwaot paminawon nga atol ning buwana, halos matag adlaw adunay sunog nga mahitabo sa bisan asang parte sa nasud, labi na dire sa Metro Cebu. Ang nahitabong sunog sa dakbayan sa Mandaue mao na ang labing dako human gisugdan sa kabomberohan ang kampanya batok sa sunog. Pait palandungon nga nikabat og halos upat ka oras ang kayo nga nikaon sa kapin libo ka panimay.

Alang sa pipila ka biktima sa sunog, mas maayo pa ang mga sama nilang biktima sa sunog sa dakbayan sa Sugbu kay paspas pa sa kilat ang hinabang sa lokal nga kagamhanan sama sa pagkaon ug tubig. Apan ang mga biktima sa sunog sa Mandaue, nakatilaw gyud unsa kapait ang mamahimong molopyo sa usa ka lokal nga kagamhanan nga puno sa burokrasya ug walay klarong pagpangandam atol sa mga insidente ug kalamidad sama sa sunog.

Alas dies nalang sa buntag, usa ka adlaw human ang dakong sunog, wala pay kaon ang sagad sa kapin siete mil ka mga biktima sa kayo. Ang uban nagmintinar og puso ug pan gikan sa mga tawo nga nihapit sa lugar ug nag-apod-apod sa maong hinabang. Apan gipaabot sa mga tawo ang tabang sa lokal nga kagamhanan sa Mandaue. Mag-alas dose nalang sa udto, wala pay anino sa mga lokal nga opisyal nga nagpakita sa dapit ug nagda og pagkaon. Kung ang mga biktima sa sunog sa syudad sa Sugbu, paspas nga nakadawat og tabang gikan sa ilang gobyerno, mao usab ka hinay ang pagpadangat og tabang sa mga biktima sa Mandaue sa unang adlaw human ang trahedya.

Ang mga taga Social Welfare and Development, daling nakapanglista sa panga'n sa mga tawo nga biktima sa sunog sa Mandaue. Apan alang sa mga biktima, mag-unsa man ang ilang paglinya pagpalista sa ilang mga panga'n kung walay iduhol nga tabang atol sa pamahaw ug paniudto niadtong adlaw'ng Huwebes. Makapangutana lang ko kung nakatulon ba og maayo sa pagkaon ang mga lokal nga opisyal niadtong maong adlaw samtang nagkutoy ang tiyan sa mga biktima.

* * *

Nahugyaw ang tanan sa dakong sunog nga nahitabo sa kauluhan kung diin dili ordinaryong buhatan ang gikaon sa kayo. Kung kanus-a duha ka buwan nalang ug eleksyon na, naabo ang buhatan sa Commission on Elections sa Intramuros, Manila. Makalilisang ang kayo tungod kay nahurot pagkaugdaw ang buhatan sa Comelec. Giingong mga records sa 2004 nga piniliay ug mga dokumento sa mga empleyado ug walay mga sensitibong papeles nga nalakip pagkaugdaw.

Apan bisan unsa pang klaseng tubag ang gipadayag sa Comelec kabahin sa sunog, dili kalikayan nga magduda ang katawhan ug mismong mga kandidato nga may sabotaheng nahitabo hinungdan nga nasunog ang labing mahinungdanong buhatan ning panahon sa piniliay. Gipasalig sa Comelec ang dinaliang imbestigasyon sa sunog aron paghatag og pagsiguro nga walay kadudahang aspeto sa maong sunog. Apan dili na kinahanglan pang manghunaw ang taga Comelec tungod kay sunog nang daan ang dungog sa maong buhatan human sa eleksyon niadtong 2004 kung kanus-a gikaligo sa mga pasangil sa pagpanikas ang maong buhatan.

Giingong mikabat pa og kinse minutos ang sunog una nangayo og tabang sa bombero ang mga sundawo ug mga kawani nga nagbantay sa mao nga buhatan. Dili kalikayang magduda ang katawhan nga basin may planong banhawon ang labing kontrobersiyal nga pakigpulong panahon sa eleksyon karong Mayo human sa sunog ang hello garci!