Boom tarat!

Wala na siguro'y makalupig sa kapuno sa adlaw sa mga tawo nga buot magpapili pagka senador karong gisugdan na ang kampanya. Matag adlaw, lain-laing lugar ang ilang gisuroy ug nagkadaiyang mga tawo ang ilang gipanglamano ug gihagad nga moboto kanila. Lain-laing pakulo ang gihimo sa matag kandidato aron mas maila ug mahibaw-an sa publiko ang ilang tinguha nga magpapili. Ug dungan sa ilang paglibot sa mga syudad ug probinsya, mao usab ang pagpanggawas sa ilang mga "political ad" diha sa telebisyon.

Wala nay makalabaw sa kabaduy sa mga nanggawas nga pahinumdum sa mga politiko diha sa telebisyon. Magsakit ang akong tiyan og katawa samtang magtan-aw sa klase-klaseng aksyon ug tema nga gihimo sa mga politiko aron lang mamahimong humot sa katawhan ug mas dali ra silang mahinumduman. Naka-ingon ko sa akong kaugalingon, wala nay makalupig pa sa klase sa politika sa Pilipinas labi na panahon sa eleksyon. Luyo ning mga "political ad" sa telebisyon, gawas sa mga tag-iya sa mga istasyon nga gibayran, mas nabulahan ang katawhan tungod kay aduna na usab sila'y laing gihimong kataw-anan.

Mas mogaan ang paminaw sa usa ka tawo nga nagtan-aw sa subo nga sugilanon sa "Maging Sino Ka Man o Sana Maulit Muli" dihang kalit lang mogawas ang nawong ni Loren Legarda nga nagtanom og humay, ang pagbirit og sayaw ni Manny Villar, ang pagbarug ni Tessie Aquino Oreta nga nagpakiluoy nga hatagan og libreng edukasyon ang kabataan dihang kindergarten pa sila, ang pakulo ni Ralph Recto nga gipakisama sa sayaw ang kalihukan sa politika ug ekonomiya sa nasud. Ang boom-tarat-tarat ni Zubiri nga gisuwayan pagkanta sa presidente atol sa pag-endorso kaniya. Ug ang hangtud karon dili pa nako mahibaw-ang konsepto sa "Tol" ni Mike Defensor gamit ang iyang pagwara-wara sa iyang kamot ug pagpakita sa iyang gikural nga ngipon. Kini ug uban pang mga political ad, nagpasabot lang unsa kabarat ug kabaduy ang pwedeng mahimo sa usa ka kandidato makuha lang ang boto sa katawhan.

Sila ang mga seryosong tawo sa senado. Gani atol sa ilang paghupot og pwesto, mga respetado ang maong mga kandidato tungod sa ilang mga prinsipyo ug baruganan atol sa mga kontrobersiya. Apan ning higayon sa kampanya, nakaingon ko, walay kalainan ning mga tawhana sa mga stand-up comedian sa mga bar o sa mga "sitcom" sa telebisyon nga walay laing tinguha gawas ang sa paggitik sa katawhan. Nagmalampuson ang maong mga political ad sa paghatag og bahakhak sa katawhan bisan lang sa hamubo nga panahon. Apan hinumdumi, dili basta-bastang salapi ang gibuhos sa paghimo sa maong mga political ad hangtud na sa pagbayad sa mga istasyon nga mopasalida ini.

Apan unsa ba gayud ang tumong sa maong mga kandidato? Ang pagpakatawa sa mga tawo o ang paghatud og minsahe sa ilang mga maayong tinguha sa nasud. Alang nako, kining duha ka punto ang gitan-aw sa mga kandidato. Alang nila, gawas nga makapakatawa sila sa mga tawo, dako ang posibilidad nga mahinumduman sila sa mga tawo atol sa adlaw sa piniliay. Apan kung tan-awon og maayo ang tema sa matag political ad, makapangutana ko, ila ba gyud nga gibuhat sa tinuod nilang kinabuhi ang pakighimamat ning mga tawhana nga ilang gihimong "props" sa ilang mga political ad?

Aduna ba'y higayon nga nisuroy si Legarda ug nananom og humay kauban ang mga kabus nga nabuhi sa basakan? Aduna ba'y panahon kaniadto, dihang anaa pa sa pwesto si Villar nga niduol siya sa mga tambay sa eskina ug nakiglambigit kanila? Nahimo ba ni Defensor ang pakighimamat sa mga tawo diha sa dan nga karon iyang gitawag og "tol" dihang nangulo pa siya sa DENR hangtud nga nahimong chief of staff sa presidente?

Gitulon sa mga buot mahimong senador ang ilang uwaw ug garbo pinaagi sa paghimo sa maong mga political ad nga nakapahimuot sa katawhan. Dili lang aron ipahibawo ang ilang tinguha, apan aron dili sila makalimtan sa katawhan. Pinaagi sa gitik, kinsay nahibawo, boto ang ikabawos sa mga tawo nga nalingaw sa ilang mobo apan mahalon nga pasundayag. Alang sa mga kandidato nga wala pa'y "political ad", mas maayong mohimog mas lingaw pa nga tema. Aron ang katawhan makakita hangtud asa kutob ang kabarat o kabaduy sa usa ka kandidato, makaangkon lang og boto.