Rebelde sa Sugbo?

Nahatagan og dugang ngipon ang kampanya sa militar, pulisya ug kapitolyo batok sa mga rebeldeng komunista sa pagkasikop sa duha ka gidudahang miyembro sa grupo. Misaka ang moral sa mga tawong nangusog pakigbatok sa mga komunista luyo sa mga pagduda nga tinuod ba nga sakop sa New People's Army sila si Sharon Abangan ug Gerard Lavadia. Ang mahinungdanon karon sa habig sa gobyerno nga napasakaan na og upat ka kaso, lakip na rebelyon, ang duha ka mga akusado.

Apan perting piyait sa pamilya sa mga dinakpan ug sa mga militanteng grupo tungod kay matud pa, inosente ang duha. Kusganong gibarugan sa pamilya ug mismong sa mga dinakpan nga "planted" ang mga ebidensyang nakuha gikan sa ilang posisyon. Nibarog usab ang mga mananagat sa dakbayan sa Talisay aron pagpamatuod nga inosente ug limpyo ang panginabuhian sa duha.

Apan nabaling ang akong atensyon ning mao nga kaso sa samad sa agtang ni Abangan nga matud niya napakong sa semento. Kusganon niyang gihimakak nga nakatagamtam sila og kastigo sa kamot sa kapulisan nga nisikop kanila. Duha ka adlaw nga wala igkita sa ilang mga pamilya ang duha ka mga akusado. Hinungdan nga dili kalikayan nga magduda ang publiko unsay gibuhat sa mga pulis sa mga dinakpan. Sagad na natong nakita ang maong mga senaryo sa sine ug mismo sa mga balita dinhi sa Sugbo.

Karong nasang-at na sa korte ang kaso, nanghinaot ko sa ligdong ug patas nga pagdungog sa reklamo. Labi na dili basta-basta og dili ordinaryo ang mga pasangil batok sa duha. Ug samtang nagpadayon ang pagtimbang-timbang sa katawhan kung tinuod ba nga konektado ang duha sa rebeldeng komunista, mas maayo sab siguro nga tan-awon sa mga militanteng pundok kung hangtud asa sila mobarog sa mao nga isyu. Basin baya nga sa ilang kasaba sa pagkasikop sa duha, mas mosamot na hinuon ang pagduda sa gobyerno ug mismo sa katawhan nga aktibo silang sakop sa mga rebelde diha sa kadalanan.

Kung tan-awon nato ang nahitabo sa ubang lalawigan, gisunod sa pagdagit sa matud pa pwersa sa gobyerno, ang mga militanteng lider nga maoy grabeng nagsaba-saba ug nisaway sa pagpatay sa mga matud pa sakop sa rebeldeng pundok. Bisan pa og katungod ni bisan kinsa ang pagpadayag sa iyang opinyon ubos ning gawasnong nasud, usahay dili kini mahitabo. Nanghinaot ko nga dili ni maoy tan-awon sa otoridad sa pag-ila sa usa ka tawo nga tua nipusta sa rebeldeng pundok.

* * *

Murag naibtan og tunok ang mga negosyante ning pagkasikop sa duha ka matud pa, may gihuptang papel sa rebeldeng pundok. Karong nasakpan nga pag-pangilkil ang usa sa mga tumong sa duha ka akusado gikan sa mga negosyante, napamatud-an usab nga aduna gyud diay mga negosyante nga nibayad og buwis sa mga rebelde. Diba dako ning sagpa sa otoridad? Ang pagbayad og buwis sa mga negosyante nagpasabot lang nga wala silay salig sa siguridad nga gihatag kanila sa kapulisan ug militar. Kay kung misalig pa ang mga negosyante sa pwersa sa gobyerno, hayan rang nitug-an ug nagpalaban sila sa otoridad.

Ang ilang pagbayad og "revolutionary tax" wala magpasabot nga tua sila dapig sa rebeldeng pundok. Apan ang ilang pagbayad og salapi sa mga kumunista nagpasabot lang nga dili pa sila hingpit nga salig sa siguridad sa palibot. Karon, gihagit sa militar ang business chamber sa pagsilot sa ilang mga sakop nga mapamatud-ang nagbayad og buwis sa rebeldeng pundok. Apan kinsa may angayang silotan? Sila nga nagbayad og buwis o silang nawad-an na og pagsalig gikan sa publiko?