Balaod sa pag-lain sa basura

Ang Republic Act No. 9003 o Ecological Solid Waste Management Act of 2000 nagalatid sa angay natong buhaton mahitungod sa atong basura, ang usa sa mga realities sa atong pagpakabuhi dinhi sa kalibutan.

Sumala sa maong balaod, angay natong lainon ang paglabay sa mga malata ug dili malata, ug sa mga mabaligya pa sama sa plastik ug aluminum nga sudlanan.

Subo kaayong palandungon nga aduna kitay mga balaod nga dako unta kaayog mahimo alang sa kaayohan ra usab nato, apan daw sa walay nagpakabana niini.

Sama sa balaod sa paglain sa basura. Dako kaayo kinig kaayohan alang sa atong katilingban, kay gani aduna may uban nga makasapi pinaagi sa pag-recycle sa basura. Mao lamang kini ang immediate nga benepisyo nga makuha sa paglain sa basura. Ang long-term nga epekto niini mao nga mas malimpyo ang atong katilingban ug mas makaayo kini sa atong panglawas.

Aduna kitay batasan nga pagkadali gayud maka-itsa sa mga butang sa walay paghunahuna nga magsilbi pa kini sa ubang paagi. Sama sa mga botelya sa mineral water, mga plastik nga baso sa soft drink sa dispenser, sa mga lata nga gisudlan sa gatas o sardinas, sa styropor nga sudlanan sa pagkaon. Kon ayohon kini sa pag-dispatsar, daghan pa ang mabulahan ug makakwarta niini. Labaw sa tanan, imbes nga magdugang kini sa atong basura, makuhaan pa kini.

Tingali, gikinahanglan nga ang mga taga DepEd mohimo og trainings alang sa pagtudlo sa mga estudyante og mga school projects pinaagi sa recycled nga basura. Gibuhat kini sa usa ka unibersidad niadtong pasko, ug atong nakita nga kon aduna lang gyuy arte, bisan ang mga basura nga recycled mamahimo pa gani diay gamiton sa pag-adorno.

Ang Sugbo ginaingon nga "premier city" ug "premier province". Giduaw kita sa mga taga laing probinsya kay gipanghambog lagi nga nindot ang Sugbo ug world-class ang atong mga lugar. Apan ang kalimpyo sa atong syudad ug probinsya wala maatiman, nagpabiling Third World ug backward kaayo ang atong paghiklin sa atong mga basura.

Sayang kaayo kay kita maanindot kaayo ang atong mga beaches. Gani, daghang mga tawo ug establisemento nga nabuhi sa atong mga dagat, sama sa mga resorts, dive shops, mangingisda ug uban pa. Apan ang atong mga dagat ug sapa daghang naglutaw lutaw nga basura. Gani, sa kadaghang basura usahay, dili na gyud kini molataw kay nadan-akan na sa basura ang tubig.

Tingali kulang kaayo ang atong kahibalo ug pagpahibalo sa maong balaod, o ba kaha, nagpabilin ang atong sistema sa pagkolekta sa basura nga wala magsubay sa maong balaod.

Karong pipila ka bulan, ang atong probinsya magpadayon sa mga tahor nga mga tawo atol sa pagsaulog sa ASEAN Summit. Dako kaayo ang atong pangandam niini. Apan kini tanang mga cosmetic nato nga pagpangandam basin dili mamahimong impressive o matabunan lang sa usa ka simpleng butang nga wala nato buhata: ang insaktong paglabay sa basura.

Alang sa inyong mga opinyon ug reaksyon, palihug e-mail sa [email protected] o text sa 0915-5536986. Daghang salamat.