EDITORYAL- Ang kagutom sa Pilipinas

Hapit katunga sa populasyon sa nasud gigutom tungod sa kakulang sa pagkaon, kini base sa survey sa Switzerland-base survey nga Gallup International's Voice of the People's Survey 2005.

Sa maong survey, 46 porsiyento sa respondent nagkanayon nga gipanggutom sila tungod sa kakulang sa ilang pagkaon sa milabay'ng 12 ka bulan. Kalma kaayo kita, kun wala mapublikar wala kita masayod sa maong survey.

Sa laing bahin, ang kagamhanan sa nasud migasto og P10 milyones alang sa pagbukas sa 23rd Southeast Asian Games; bilyones ka pesos ang napunta ngadto sa korupsiyon; pahat sa Marcos wealth alang sa mga kabus nga mag-uumang benipisyaryo sa agraryo nabulsa sa mga kongresista ug mga mayor sa lungsod; ug daghan pang estorya kabahin sa panikas sa mga tawong anaa sa gahum.

Daw wala na malingi pa sa kagamhanan ang panginahanglanon sa mga kabus nga nag-ilaid sa kalisud kang kansang mga ginikanan naglisud pagpangita paglabang sa kagutom sa ilang tiyan sa ilang mga anak.

Apan sa mga report sa mga lokal nga kagamhanan ug sa mga kongresista ngadto sa Commission on Audit giunsa nila paggasto ang daginuton nga budget sa gobyerno, minilyon na ang naggasto alang sa mga "kunohay" programa alang sa mga kabus.

Sa laktod, pakyas ang kagamhanan sa pagtabang sa mga naglisud nga mga pamilya. Ang ilang mga programa tataw'ng gimaniobra aron lang mapalusot ang budget ug tipik niana mapunta sa ilang mga bulsa.

Sa kang Arsobispo Ricardo Cardinal Vidal pa, sa iyang komentaryo batok sa dakong gasto sa pagbukas sa SEA Games, libuan na unta ka mga kabus nga pamilya ang makakon kun gipalit pa og pagkaon ang gigahin pagbukas sa SEA Games.

Bisan ginagmay, ang Simbahan nagpakaon sa mga kabus. Mao nga dili makamahay ang mga tawong anaa sa gobyerno kun ang mga kabus mas motuo pa sa mga lider sa Simbahan kay sa mga karahong politiko nga pulos lamang saad ngadto kanila nga walay tuman-tuman. Drug pusher kuno MODUS Ni Uriel Vallecera Niining gulaa sa atong lindog mopalain kitag gamay. Dili ang modus operandi sa mga mangingilad, isnatser ug kawatan ang atong hisgotan kondili ang modus operandi sa mga tigpayuhot og drugas. Aduna man goy nagsumbong kanako mahitungod niini mao nga ako kining gihatagan og pagtagad karon.

Ang nagsumbong kanako pinaagi sa text nagdala sa inisyal nga ngalan nga RO, kana kon nagtug-an siya kanako sa matuod niyang ngalan. Dili ko lang ibutyag dinhi ang matuod niyang ngalan alang sa iyang seguridad. Delikado ra ba kaayo kining impormasyon nga iyang gitug-an kanako ug tingali unya kon may masuko kaniya kon masayran nga iyang gitug-an kanako ug tingali unya kon may masuko kaniya kon masayran nga nagpakabana siya sa pagsumbong sa modus operandi sa mga tigpayuhot sa ginadiling drugas.

Ang iyang text kanako nagnakayon, "Good day.

Ask lang ko help nimo kay naa unya koy ireklamo about sa mga drug pusher diri sa among lugar sa Laray, San Roque. Asa man ta makatug-an niini? From Ro." -- 0919-5940461

Una sa tanan, kon tinuod man ugaling kanang imong gitug-an, daghan kaayo kag kadangpanan aron kasumbongan niana. Puyde kang modangop sa mga barangay tanod o ba kaha sa barangay kapitan sa inyong lugar. Labaw nang puyde kang mosumbong ngadto sa atong kapolisan.

Kon nahadlok ka nga masayran ang imong identidad kon modangop ka sa mga awtoridad, mahimong mosulat ka lamang kanila aron pahimoan og surveillance ang lugar nga imong giingong nga adunay mga drug pusher nga naglihok karon. Idetalye sa imong sulat ang tanan nga imong nasayran aron makasabot dayon ang mga tinugyanan sa balaod ug dali ra silang makahunahuna og maayong ideya kon unsay angay nilang buhaton kalabot sa imong reklamo.

Ayaw kinig dugay-dugaya, RO. Ipadangat gilayon ang imong sulat ngadto sa mga awtoridad. Kinahanglang makombinser sila sa imong sulat. Pinaagi sab niining imong text kanako, manghinaot ko nga makaabot ang kasayoran ngadto sa mga tinugyanan sa balaod. Awhagon ko sab sila sa paghimog aksiyon bahin sa imong sumbong. Dili maayong dugay-dugayon ang paghimog aksiyon niining maong kalihokan tungod kay klaro man nga gukdonon kini sa balaod.

* * *

Sa laing bahin, adunay nag-text kanako nga adunay lalaki nga kanunay maghingos og rugby diha sa dalan Sanciangko, duol sa may Panganiban. Makita kining maong lalaki dihang dapit panahon sa kagabahion, sa may ngitngit nga dapit sa maong dalan. Manggukod ra ba kuno kini sa mga estudyante nga moagi diha.

Sumbong ug reklamo? Text sa 0910-8105522)