Husto ang baruganan ni mayor Tomas Osmeña nga dili na angay nga ang kagamhanan sa dakbayan maoy moabaga sa gastohan sa pagkaon alang sa mga sakop sa forensic experts nga naghiling karon sa mga lawas nga naugkat gikan sa nalunod nga Princess of the Stars.
Dili man usab maisip nga wala na lang g'yod magtagad ang dakbayan sa Sugbo sa maong panginahanglanon kay nakagasto na man kini og modul-an sa upat ka milyon ka pesos dihang mihatag kini og libre nga pagkaon sa kabanayan sa mga pasahero nga nagpaabot sa resulta sa search and rescue operation.
Kinahanglan nga ang tag-iya sa barko nga mao ang Sulpicio Lines Inc. maoy moabaga sa gastohan. Padayon karon ang mga forensics team sa ilang mga gimbuhaton aron mailhan ang nadugta nga patay'ng lawas nga naugkat gikan sa barko.
Magsilbi ni nga leksyon sa maong kompaniya kay ang ilang kapitan sa barko miinsister man g'yod nga molarga bisan dili maayo ang panahon. Ang sayop sa kapitan maisip nga sayop usab sa kompaniya.
* * *
Husto g'yod ang awhag ni Konsehal Arsenio Pacaña nga ang kadagkoan sa Departments of Education ug Agriculture angay'ng mohimo og programa aron daghan ang madasig pagkuha sa kurso nga pagpanguma.
Pagka karon god, gamay ra g'yod kaayo ang mikuha sa kurso isip agriculturist. Aw hinoon, may rason man usab sila kay kon wala kay dakung kayutaan unsaon man nimo ang imong nakat-unan.
Wala man kaayo'y mo-hire isip agriculturist, sagad magamit nimo kini kon daku ka og kayutaan. Mao nga maayo g'yod nga mangita og paagi ang kadagkoan sa duha ka ahensya sa kagamhanan.
Ang mga tag-iya god og dagkong kayutaan, ang kuhaon nilang kurso sa ilang pagtungha mao man ang mga kurso nga pang-opisina.
Naminaw ko sa programa sa radyo ni agriculturist Teddy Piasidad ug akong nahibaw-an nga dagko baya kaayo og makita nga income ang mga agriculturists, apan mao lagi, kana kon daku ka og kayutaan.
Wala masayop si Konsehal Pacaña sa iyang kabalaka nga kon wala nay ganahan nga motoon sa kurso nga pagpanguma, moabot ang higayon nga magsalig na lang kita sa mga pagkaon nga kinompra gikan sa laing kanasuran.
Diri sa kilid sa akong gipuy-an sa bukid, duna koy gi-garden, gitamnan nako og mga utanon. Aw, may madali-dali na g'yod ko pagkuha pananglit gusto ko nga mokaon og preskong utan.
* * *
Nindot baya nga pugson na kadtong mga tawo nga magbuhi'g mga iro nga ang ilang hayop pabakonahan g'yod.
Kini aron nga kon makapaak ang ilang mga iro, walay peligro nga magka-rabies ang napakaan. Apan subo lang nga palandugon nga daghan ang nagpatuga-tuga sa pagbuhi'g iro, apan kon manganak na, dili makaatiman.
Resulta, kon managko na ang maong mga itoy, makadugang kini sa gidaghanon sa mga libudsuroy nga mga iro.
Dunay itoy nga mikalit lang pagtunga sa among balay, giatiman nako apan nabantayan nako nga mora'g malditohon ug mamaak. Gidispatsar nako mao nga gireport nako kini ni Dr. Alice Utlang.
Nalooy lang ko sa nagbuhi sa maong mga iro kay kon siya pasakaan og kaso pagpasagad sa binuhi niyang hayop, sigurado siya nga magka-kaso. Kamong mga nagbuhi og mga iro, ayaw na lang unya mo kakurat kon estrikto na nga ipatuman ang balaud.
Buyno, dinhi sa dakbayan sa Sugbo bisan dunay mga napaakan og iro apan walay natakboyan og rabies. Maayo kini nga balita apan dili gyod ta angay nga mokompyansa.
* * *
Walay gana si Mayor Tomas Osmeña nga himoan og lakang-legal kadtong mga namaligya og "rights" sa kayutaan sa dakbayan diha sa gitawag og Sugbo Homes.
Ang iya ra g'yod nga himoon mao ang pagpaguba sa maong mga balay nga illegal nga gitukod sa yuta sa dakbayan diha sa Sugbo Homes nga gitagana para unta sa mga kawani sa City Hall.
Ang iyang rason nga ang mga tag-iya sa kabalayan nasayod na nga illegal ang ilang pag-estar ug ila nang sayop kon mibayad sila'g kwarta sa tawo nga mapahimuslanon bisan nasayod sila nga dili kini ang tag-iya sa yuta.
Tan-aw nako, mora'g dili makabasta-basta pag-demolis sa kabalayan si Mayor Osmeña. Apan lahi ang iyang baruganan kay dili na kuno siya magkinahanglan pa og demolition order kon gub-on nila ang kabalayan.
* * *
Email: birador_freeman@yahoo.com