Matag buntag sayong mogikan si Jose sa eskuylahan sa Tabunok kay siya man ang tigluto sa pan diin may bakery ang maong eskuylahan. Tagutlo ka sakong harina ang iyang lutoon matag adlaw. Si Mrs. Lahoylahoy, ang prinsipal sa Tabunok Elementary School, maoy nakigsabot kang Jose aron pagluto sa pan kay maayo siyang moluto.
Ang Tabunok Elementary School sakop sa lungsod sa Sogod amihanang bahin sa Sugbo. Kining maong eskuylahan may gilay-on nga 100 ka metros kapin kun kulang gikan sa dalan probinsyal. Ang iyang luna may gidak-on nga kapin sa usa ka ektarya.
Sa kilid ug sa luyong bahin eskuylahan naglumbay ang mga dagkong kahoy sama sa akasya, gemilina, mahogany ug pipila ka punoan sa kaymito. Ubos sa punoan sa akasya ania dinhi mahimutang ang pugon nga lutoanan ni Jose, kilid og diyotay sa main building.
Usa ka buntag niana, samtang nagluto si Jose sa pan giabot siya’g kahibulong kay ang iyang linuto nag-anam man ka diyotay. Daghan na man unta siya’g naluto? Wala usab siya makadiparal kun duna bay tawo nga nagkomedya kaniya.
Nagpadayon si Jose pagluto sa pan sa pugon. Samtang diha siya sa maong kahimtang wala mahanaw sa iyang hunahuna ang gibati niyang katingala. Dako kaayo ang iyang kahibulong nga sa kadaghan sa pan nga iyang naluto diyotay na lang ang nahibilin.
“Nahuman ka nag luto, Jose?†nahaigking si Jose pagkabati niya sa tingog ni Mrs. Lahoylahoy. Nakalitan siya ilabi na kay ingon sa wala siya sa kaugalingon.
“Humana, Ma’am,†daling tubag ni Jose.
“Mora’g diyotay ra man lagi ni Jose,†usisa ni Mrs. Lahoylahoy.
“Mao ra man na ang giabot, Ma’am,†ni Jose nga nagpangwilik sa singot sa iyang agtang.
“Hala, dad-a na didto sa canteen kay hapit na manggula ang mga bata,†ni Mrs. Lahoylahoy.
Pagka sunod buntag sayo na usab si Jose nga miadto sa eskuylahan. Maoy diha sa iyang hunahuna nga iyang bawion ang gidaghanon sa naiban kagahapon. Misugod siya pagmasa sa harina ug pagka human iyang gisulod sa pugon.
Pagkaluto na iyang gisulod sa bakat. Nagpadayon siya pagluto. Unya, sa dihang isulod na usab unta ni Jose sa bakat ang pan, kalit siyang napaurong. Wala siya makalihok tungod sa iyang nakita. Usa ka bata nga taas og bungot ang kalit nga midagan ug milipot luyo sa pugon. Nagbitbit kini og bukag nga puno sa pan. Iyang gisundan ang maong bata apan wala na niya makita. Duwende diay ang moanam og kuha sa pan nga giluto ni Jose.
Gitaho ni Jose sa prinsipal ang iyang nakita. Dihay mituo, ang uban nangagpas nga bunga lang tingali sa hunahuna ni Jose.
“Tinuod ba kining imong gisulti, Jose? ni Mrs. Lahoylahoy.
“Tinuod lagi, Ma’am,†daling tubag ni Jose,†nakita gyod nako ang bata nga taas og bungot ug nagkalo.â€
“Kun mao, duna diay nagpuyo dinhi nga maligno?†gikan ni Mrs. Lahoylahoy.
Gikan niadto wala na mobalik si Jose sa eskuylahan aron sa pagluto sa pan. Gipasabot siya ni Mrs. Lahoylahoy nga dili man kini manghilabot. Apan hugot gayod mibalibad si Jose sa katarongan nga ang iyang nakita dili kasarangan hitabo ug igo na kaayo kining makapanlingkang sa iyang dalunggan ug makapanlimbawot sa iyang balhibo. (Katapusan)