Nakapanglingo si Melchor samtang nagpadayon paglakaw. Ngano bang daghan man kaayo’g abnormalidad ang kinabuhi dinhi sa kalibotan? Nakasukot siya sa iyang kaugalingon. Apan wala siya’y gikahatag nga tubag sa pangutana nga gipakanaog sa iyang hunahuna. Natukmaan ni Melchor nga nagmingaw ang ilang balay sa paghimuntog niya sa tugkaran niini. Wala na siya mahibulong sa iyang nadiskubrehan. Ingon na niini kanunay ang masaksihan sa ilang pinuy-anan. Kanunay’ng wala sa balay ang iyang mga ginikanan. Atua sila kanunay sa trabaho. Hapon na silang mopauli sa balay. Usahay gani magabhian pa. Misaka siya sa balay. Paghimuntog niya sa sala, maoy mitagbo sa iyang panan-aw ang makinilya nga nagbuntaog sa ibabaw sa lamesa. Nagmingaw kini sa nahimutangan niini, daw nagpangamay kaniya ... nagpaabot kanus-a tukbilon sa paraygon niyang tudlo.
Mihinay siya pagduol sa nahimutangan sa makinilya. Gitutokan niya kini. Miukob pag-ayo ang iyang panan-aw sa limpiyong papel nga gitangag niini. Wala tuyoa, namalikhaw sa iyang panumdoman ang ilang gipanagsultian ni Tiyo Tibur niya kaganina. Milingkod siya sa silya atubang sa pagpakahilom nga makinilya. Gituhil-tuhil niya ang mga tekla niini. Gusto na siyang magsugod pagsulat. Apan wala moduyog ang iyang hunahuna sa kadako sa iyang tinguha. Daghan ang mga butang ug panghitabo nga nakadapit sa iyang pagtagad kaganina samang naglakaw siya gikan sa baybayon diin nahimutang ang payag sa iyang uyoan. Ugaling lang kay wala gayod siya makasindol og paagi unsaon kini paggamit sa mugnaon niyang obra maestra. -- Sumpayan pa