Luoy kaayo kini si Luisito kay pirme lang binuangan sa mga malditohong bata dinhi sa ilang sityo. Masugo baya kini siya. Bisa’g unsay imong isugo basta imo lang ayuhon pagsugo dili gyud mobalibad kini siya. Sa panuigon niyang katorse anyos kanunay lang siya mabun-og kay tabangan mag kulata sa mga bata nga parehas niyang panuigon. Bati man sad gud og nawong kini si Luisito.
Kanunay lang magtingsi nga mora’g nagkatawa nga tan-awon apan wala diay magkatawa. Mao gyu’y porma sa iyang nawong nga mora‘g nagtingsi kanunay kay lagi medyo may pagka-buliskad man ang iyang mga ngabil.
Ug kay bugalbugalan man siya ug kay mosukol usab si Luisito maong mabun-og gyud siya batok sa pipila ka mga batan-on nga magbugalbugal kaniya. Wala na siya’y mga ginikanan kay ilo na siyang tuwapos ug naa lang siya magkan-anan sa iyang iyaan nga si Lucia nga manghod sa iyang nanay Tikya.
“Sito, kun dunay magbugalbugal nimo, pasagdi na lang na sila aron di ka tabangan nila’g kulata. Tan-awa karon, o, di ba misamot na hinuon kabuliskad ang imong mga ngabil. Nagtingsi ka na kanunay og samot,” maymay sa iyang iyaan.
Naluoy pud tawon ang iyang iyaan kaniya kay buotan lagi. Way balibad basta sugoon. Unya usa ka gabii may usa ka dakong kabog nga misakdap kang Luisito ug gipaak ang iyang mga ngabil. Midali og duol si Lucia aron susihon si Luisito kun unsay nahitabo nganong misinggit kini sa kasakit.
“Uy, Luisito, nagdugo ang imong mga ngabil, ngano man na?” nabalaka ang iyang iyaan nga nagtan-aw sa nagkadugo niining mga ngabil.
“Gipaak ko’g dakong kaboy, Tiya,” tubag ni Luisito nga nagsige’g tutho sa dugo nga naugom sa iyang baba.
Uy, unsa to, gipaak ka’g kabog? Ginoo ko!” ni Lucia pa ug dinhi nahinumdom siya sa gisulti sa inahan niini nga si Tikya, iyang maguwang, nga nag-ingon: “Lucia, ini’g ka katorse anyos ni Luisito dunay kaliwat sa iyang amahan nga moduaw kaniya ug paakon siya.
Ug mao na kanang higayona nga modatom na sa iyang dugo ang gahom sa kaliwat sa iyang amahan nga si Valintin. Pero ayaw lang kahadlok, Lucia, kay ang ungo dili mangunay og mga suod sa kinabuhi...”
Nangluspad si Lucia ug gibati siya’g kahadlok sa nahitabo karon ni Luisito. Sayod siyang usa na karon ka ungo ang iyang pag-umangkon kay kadtong amahan niini hilabihan ka mangtas nga ungo.
“Ayaw lang hadlok, uy, Tiya, wala na man sakit. Wala na gani dugo ako ngabil,” ni Luisito pa nga naglad-ok lad-ok sa iyang laway.
Usa ka gabii may daotang tawo nga misaka sa balay nilang Lucia. Ug kay biyuda man si Lucia ug guwapa usab gihuboan kini sa mga lampingasan human kuhaa ang iyang mga alahas ug kuwarta. Ug dihang miabot si Luisito wala siya makatingog nga mitutok sa mga daotang tawo nga nia dinhi sa balay sa iyang iyaan ug iyang nakita nga buot nang angkunon sa mga hayop ang hubo nga lawas ni Lucia kalit lang mingulob si Luisito...“Ngrrrrrkkkkk...”
“Tan-awa ra gud ning pahong nga dako, mingulob. “Sige lang kay ato siyang patan-awon sa atong pagabuhaton sa iyang iyaan, he, he, he, he...” milanog ang tingog sa dakodako sa mga dautang tawo.
“Maluoy tawon mo nako, ayaw ko ninyo’g pasipad-i, nakuha na bitaw ninyo ang akong mga alahas ug kuwarta,” nagpakiluoy si Lucia apan igo lang mibahakhak og katawa ang mga lampingasan. Unya....
“Boss, tan-awa, kalaksot nag nawong ni Luisitoooo! Usa na siya ka mangtas nga ungooo! Mamiyaa taa dinhi, Bosss! singgit sa usa ka kauban sa mga tulisan apan mihasmag na si Luisito kanila ug gipanghambat ang ilang mga liog.
Dugoon ang nahitabo sa mga tulisan kay nagpasad man lang ang ilang mga unod sa sala. Wala makatingog si Lucia nga nagtan-aw kang Luisito nga usa na ka mangtas ug iya kining gisangpit.
“Luisito, nakasabot ko nimo, ug wa ko mahadlok. Kadtong kabog nga mipaak nimo, kaliwat to sa imong amahan nga si Valintin. Oo, usa ka na ka ungo karon, Luisito, kay natakdan ka na sa pagka-ungo..”
Igo lang mitutok si Luisito sa iyang iyaan kinsa hubo pa ang lawas kay way sapot, unya mihinay og lakaw si Luisito paingon sa bentana ug wala dangtig dugay nahimo kining usa ka dakong kabog. (Kataposan)