Alas nuybe sa buntag. Sulod sa kasilyas sa Palace of Justice. Nanamin si Atty. Jerome Bertes ug nanghunaw sa lababo tungod sa samin. Bag-o lang siyang nahuman og pangihi. Gipahimudsan niya ang higayon samtang wala pa natawag ang kaso nga iyang gitambongan sa husgado.
Unya kalit may hamtong lalaki nga desente og barog nga nitupad niya nga nanamin sab. Diha nibarog ang tawo dapit sa tuo niya. "Maayong buntag, attorney!" nipahiyom niya ang lalaki. "Maayong buntag sab" sa abogado nga nanarapo sa iyang mga kamot ginamit iyang panyo. Nipahiyom sab siya. Unya nilakang padulong sa gawas sa pansayan. Wa niya himay-ongi ang nitimbaya niya."Kadiyot lang, attorney!" sa tawo nga nisunod niya. "Duna diay kay tuyo nako?" sa abogado nga niurong og lakaw. Unya niliso aron atubangon ang kaistorya. "Ako bitaw to si Byron Espino, kliyente ni Atty. Romeo Brusas, nga atbang nimo sa kaso. Ako ang nagkiha ni Norelyn Rosaldo, imong kliyente" niya pa. Gitutokan pag-ayo ni Atty. Bertes si Byron. Ug nalab-as sa iyang panumduman ang kaso nga gihisgutan ni Byron.
Gikiha niya’g ejectment (pagpahawa) si Norelyn mahitungod sa yuta nga napanunod ni Norelyn sa iyang mga ginikanan. Kompleto og papeles si Norelyn. Tax Declaration. Tax Receipts. Tax Clearance. Ug dokumento sa pagpanunod (extrajudicial settlement). Ang bugtong ebidensiya ni Byron sa iyang kiha, iya rang Affidavit, diin nisaysay siya nga ang yuta nga nahisgutan gipanag-iya sa iyang mga ginikanan nga patay na. Kay bugtong siyang anak, siya ray tag-iya isip bugtong manununod. Hinimo ang affidavit sa iyang abogado ug notaryado sab sa maong abogado.
Sa pagpanistigos ni Byron, iyang gipamatud-an atubangan sa huwes nga tinuod ang unod sa iyang affidavit. Nipahiyom lang si Atty. Bertes pagkadungog sa pahayag ni Byron. Dili siya kamaong manginsulto o mangasaba og testigos. Sa pag-cross examine ni Atty. Bertes, mora lang siyag nag-interview og aplikante sa trabaho. Nangutana lang siya kun may mga record ba sa DENR, Register of Deeds o Assessor's Office nga sa usa ka higayon, iyang ginikanan nakapanag-iya sa maong yuta. Wala, ang tubag ni Byron. Kun nakabayad bag buhis iyang mga ginikanan, bisan kausa lang. Wala. Nisamot ka lapad ang pahiyom sa abogado. Gikan sa wala nga dunggan ngadto sa toong dunggan.
Modugang pa’g presentar si Byron og laing testigos. Sunod bulan pa ilang bista. Nagpahibawo daan si Atty. Brusas nga ang sunod testigos, si Mary Jane Masbang, anak kuno sa gawas sa amahan ni Norelyn.
"Pasensiya ka na, kay di ko maayong motimaan og hitsura sa tawo" malumong pasabot ni Atty. Bertes. Nipahiyom lang si Byron. Unya nitunol sa abogado og selyado nga sobre nga nagburot sa kabaga sa sulod. "Hangyo nako nimo attorney. Sorambawa lang imong kliyente sa paglaban" ni Byron dungan ang pagtrangka sa pultahan sa CR. Gipindot niya ang pusod-pusod sa door knob. Nanglipaghong ang abogado nga nagtan-aw sa tambok nga sobre sa iyang atubangan ug nitutok siya sa nagtunol niini. Nahilis iyang pahiyom. Naseryoso. Sukad masukad, bayente anyos na siyang nanglaban, wa gyud nahitabo nga nagpapalit siya. Gani, sa kada kliyente nga prangka ug way lipudlipod nga mangutana niya kun di ba siya mapalit, ang iyang tubag "Patyon! Patyon! Nungkang paliton!"
Kasagpaon ug kasumbagon siya ni Byron. Apan mao ra gyud ni iyang nasulti. "Ayaw na’g buhata ngari nako Mr. Espino! Ihatag lang na sa imong abogado, aron maduble iyang paningkamot nga modaug mo's kaso. Ayaw'g kabalaka. Kay kaming mga abogado, puro mi mangingilad. Maglumba mi’g kinsay makailad sa huwes. Kun imong abogado maoy makailad sa huwes, daug mo. Kun ako say makailad sa huwes, daug mi," ni Atty. Bertes. Gidali niyag liso ang door knob sa pultahan sa CR. Nisirit siya’g gawas kay naglikay nga hidapatan niya si Byron. (Katapusan) (Para sa nakabasa nga gusto’g libre nga konsulta, dad-a ning pahina sa opisina sa tagsulat. Iatol og Sabado)