Ang mga sum

Nagkalingaw og basa si Glendo sa Bibliya karong buntaga sa iyang opisina sa Canduman. Sikit ra sab sa iyang opisina ang balay nga iyang giabangan. Human na siya’g hike balig upat ka kilometro. Gikan sa Tawason road ngadto sa eskina Canduman sa Jagobiao, Mandaue ug balik.

Sa di pa siya magsugod og basa ug ukay sa mga dokumento sa iyang lamesa, Bibliya gyud unahon niya’g basa. Usa siya ka CPA ug kanunay siya sangunan sa iyang mga kliyente sa pagpreparar og mga financial statements, statement of assets and liabilities, income statements ug profit and loss statements. Haniti na siyang manabot sa tax laws. Apan iya gyung batasan nga kada buntag unahon niya’g tuon ang God’s Laws. Busa Bibliya ang una niyang basahon mabuntag sa di pa siya mamahaw.

Dunay langaw nga nagsige’g tugpa sa iyang walang braso. Na-estorbo iyang pagbasa. Mulugpad og bugawon. Unya motugpa na sa’g balik. Gibugaw niya. Giatngang motugpa’g balik. Gitayming niya ang pagtugpa ug pagdagpi niining langawa. Maayong pagkaigo sa iyang tuong palad. Natagak sa sawog ang langaw. Nagtighaya.

Atol nga dunay sum nga niagi sa tungod sa langaw. Nibalik sa agi ang sum ug gisimhot ang langaw. Nikaratil dayon og dagan ang sum palayo. Mora’g natarantar sa kakusog sa iyang dinaganan. Nadani ang pagtagad ni Glendo sa maong sum. Nahibulong siya kun nganong nidagan og kusog ang sum. Samtang nagbasa siya, nagpasiklap siya panagsa sa sawog.

Way trayenta segundos nibalik ang sum nga daghan na’g kuyog nga mga sum. Kapin kun kulang, trayenta na ka sum ang niduol sa patay’ng langaw. Mga unom lang ka sum ang nagyayong sa langaw. Ang uban nagtuyoktuyok sa ilang duol. Nakapahiyom si Glendo. Nindot ang Bayanihan Spirit sa mga sum. Ug simple lang kaayo. Nasabot niya nga ang nagtuyoktuyok sa duol, nagbantay kun wa bay mananap nga moilog.

Apan ang tawo lahi. Nahinumdom si Glendo sa miaging semana. Adlaw’ng Domingo. Sa ilang balay sa Sibonga. Nanawag si Victor iyang umagad ug mga silingang lalaki nga makatabang og alsa sa refrigerator ni Glendo nga dugay nang wa magamit kay may depekto. Ayohonon. Iyang ipadala sa Canduman aron matan-aw ug maayo sa ilang silingan nga may repair shop. Nanghuwam si Victor og multicab sa iyang ig-agaw.

Bana si Victor ni Maricor kamaguwang anak ni Glendo. Nagtudlo si Victor sa Sibonga National High School. Samtang si Maricor nagtudlo og mga subjects sa Psychology sa Sibonga Academy. Ang kamanghoran nga si Mercy daga pa ug nagtungha pa og Accountancy.

Paghumag karga sa refrigerator, nilarga dayon si Victor. Ang mga silingang way libog nga matinabangon kaayo, sila si Nardo, Ador, Nilo, Cardo, ug Tacio. Wa niapil og pangalsa si Glendo kay hubag pa iyang tuhod tungod sa artraytis. Gipapundok dayon sa eskina sila si Nardo ug mga kauban, ni Mirasol kapikas ni Glendo. Gipalitan og usa ka kahong serbesa. Wa lang moapil og inom si Glendo kay nagtumar pa siya’g tambal sa artraytis.

Nigawas dayon si Brenda ang silingang suyaon ug libakera. Usa ka retirada nga maestra. Nagsusisusi dayon siya’g mga estambay.

“Nganong gipagawas man tong refrigerator ni Glendo, ibaligya!?” ni Brenda.

Wa gyud paminawas mga estambay. Gibaliwala siya.

Hangtod nga gisamokan nas Nardo. Labi na nga nipuwa nang aping ug niinit ang dunggan sa nainom.

“Wa mi masayod og unsay buhaton adtong ref nga gikarga. Kun gusto kang masayod, pangutan-a mismo ang tag-iya!” manghod lang sa singka ang pulong ni Nardo.

Nanglipaghong si Brenda ug nibiya sa pundok. Di man siya makighoyhoy ni Glendo ug Mirasol. Nag-uros-uros iyang kasuya ug pagdumot sa maong silingan.

Kay lupig man siya bisa’g asa ikompara. Sa hitsura ug pamarog, wa ka komingking. Sa kinaiya, bati siya’g nawong, ang kinaiya labaw pa. Sa luho, wa sila’y sakyanan. Si Glendo dunay kotse ug jiffy. Sa balay, bunggalo lang ilang Brenda. Dos andanas ilang Glendo. Apan wa magkompara ini si Glendo. Si Brenda ang kanunay magtagawtaw kay sukahan lang kuno ilang atop kun dunay mahubog sa terasa sa ilang Glendo.

Dautang pangutok sa dautang tawo. Komplikado gyud ang pangisip sa tawo. Dili pareha sa sum. Dunay gitawag og crab mentality ang tawo. (Kataposan)