Ang modernong kabataan karon

Nagkasumpaki ang mga opinion niining pagpaus-os sa edad sa kabataan gikan sa 15 ngadto sa 12 nga maisip na nga aduna na silay criminal liability sa higayon nga makasupak sila sa balaud. Alang sa uban, kining maong kabataan, wala kuno masayud sa hingpit sa dautan nilang mga buhat. Busa, dili angay silotan.

Midugang ang mga misupak niining pagpaus-os sa edad nga gisugo lang kuno sila sa mga adult, busa, dili sila maisip nga mga kriminal.  Sa laing bahin, ang mga miuyon niini, mi-justify sa ilang baruganan nga ang mga batan-on karon, gumikan sa mga modernong teknolohiya, mga bright na kaayo. Mas bright pa usahay kay sa mga hamtong.

Ako, pananglitan, magpatudlo pa ko sa akong 9- anyos nga apo paggamit sa akong touch screen nga cellphone ug sa pag-abli sa TV aron motan-aw sa NETFLIX ug ubang mga movies nga wala sa SKY.

Tan-aw nako, mao na kini karon ang atong mga bata. Sa nag-edad pa ko’g 12, inosente gyud  kaayo ko. Of course, nahibawo na ko unsay husto unsay dili.  Sa ato pa, kun niadtong mga tuiga, dugay na kaayo to, nahibawo na ko unsay maayo unsay dautan, tan-aw nako, gumikan sa pagka-bright na karon sa mga bata, mas nahibawo sila unsay maayo unsay dautan.

Sa atong nakita sa TV didto sa Manila, mga bata, nisaka sa atop sa awto, don’t tell me, wa sila mahibawo sa ilang gibuhat?  Unya, kun suguon sila pagpangawat o pag-slash sa bag, nganong mosugot man sila? Akong tan-aw, kining mga bata nga mosugot suguon paghimo’g dautan, in themselves aduna na silay dautang mga inclinations.

Kay pilion man sad tingali sa mga adult kinsa ang ilang suguon. I don’t think ilang suguon ang usa ka batang buotan.  Kanang mga bata nga manigarilyo na, gisugot diay ni sila? Wa diay ni sila mahibawo nga nag-sigarilyo na sila?

Something is wrong somewhere. Kinsa may atong basulon ug pakisad-an niining tanan? Ang mga ginikanan? Ang gobiyerno? Ang mga tunghaan? Ang mga adult nga kriminal? Ang Simbahan? o ang katilingban mismo? Asa man ta magsugod aron ka-korihian kining salawayong kahimtang karon sa atong mga bata?

Atong nahisgutan dinhi, ambot unsa to nga estado didto sa Amerika, nga gumikan sa kanunay nga pag-absent sa usa ka estudyante sa lower grades, gipatawag ang inahan sa bata, gipa-eksplikar ug gimultahan, gumikan sa iyang pagpabaya.

Lagmit nagtinarong na ang bata tapus siloti ang iyang inahan.  Mahimo kaha ni dinhi sa ato?