Sa gipasibantog nga pag-uswag sa atong ekonomiya, gani, wala na kita isipa nga “sick man” dinhi sa Asia, kondili, “tiger economy” na. Apan taliwa niini’ng tanan, nagpabiling kabus ug alaut pa g’yud gihapon ang kinabag-ang hut-ong sa banay’ng Pinoy. Ngano man ni?
Immediately, ang Presidente ug ang entire government bureaucracy maoy atong pasanginlan. Labi na karon nga dili na maihap kun pila na ka bilyon ka pesos ang gihikaw gikan kanato sa mga kiriwan og kamot sa gobiyerno.
Maayo man gani nga karong panahona, walay direct nga mga ebidensiya nga naglambigit sa Presidente kun corruption ang hisgotan. Arang-arang na lang?
Apan, ngano’ng nagpabilin man kita nga pobre nga miuswag na man kaha ang atong ekonomiya?
Sa dili pa ta mamasangil kang bisan kinsa, niay atong hinuklogan ngano nga naingon kita niini. Atong hinumdoman nga ania kita ubos sa demokrasya, diin ang lungsod, ikaw ug ako, maoy hawod.. maoy hari.
Sa ato pa, kun ikaw ug ako maoy hawod, maoy hari sa Pilipinas, nag-unsa man diay ta nga nagpabilin man tang pobre?
Ngano’ng naghitak man ang corruption sa atong nasud? Kini tungod kay ikaw ug ako misugot man nga mangawat sila sa salapi sa lungsod. Ug kinsa man ni sila’ng giingon nga nangawat sa atong kwarta? Ngano’ng sila man ang anaa karon sa gobiyerno, di man kita?
Sa ako nang giingon, democratic ang sistema sa atong pang-gobiyerno … sa ato pa, kita ang nagbuot ngano nga nagpabilin kita’ng pobre. Ngano man?
Kini tungod kay kita man ang nagbutang kanila diha sa puwesto, kita ang nagpili kanila. Sa ato pa, kun mangawat sila, ato kini nga sala. Kun dili sila motuman sa ilang mga kaakohan ug katungdanan isip mga suloguon sa lungsod, kita ang sad-an niini’ng tanan.
Ug kita mismo, unsa man ta nga matang sa pagka-lungsoranon? Dili ba kasagaran nato undisciplined? Walay mga disiplina. Unsaon man tuod pag-uswag sa usa ka nasud with undisciplined citizenry? Nakadugang ug nagtampo kita sa mga suliran sa nasud.
Suma, dili man gani kita kamao nga motuman sa mga gagmay ug yano’ng kasugoan sama sa No smoking, Don’t step on the grass, Ayaw pagpangihi dinhi, No trespassing, No jaywalking, No littering, No smoke belching, Right lane must turn right, No stopping, Don’t throw garbage here, No segregation – no garbage collection …. kini ug daghan pang simple kaayo nga kasugoan apan dili ug maglisud ta’g tuman. Unsaon nato pag-uswag ini?