Nagkaanam og kahuot ug nagkagamay na karon ang West Philippine Sea para sa mga claimant countries nunot niining pagsalga sa nasud sa China ug pag-insister sa pag-angkon sa 90 porsiyento niini.
Sa bag-ong mga kalamboan karon, daw mas gipasamok sa China kining bahina sa kalibotan. Ang reclamation sa Mabini Reef nga matud pa sa mga eksperto dunay mga senyales nga himuon kining moderno nga forward military base.
Usa kini ka ‘unsinkable’ aircraft carrier tunga-tunga sa kadagatan sa West Philippine Sea. Matud pa ni kanhi National Security Adviser Roilo Golez, “game changer†ang maong inprastraktura dili lang sa West Philippine Sea.
Ang China adunay mga fighters ug bombers nga may kapabilidad nang daan nga makasulod ug gawas sa Pilipinas gikan sa ilang mga airbases sa Hainan Island, apan kun mo-operate na ang Mabini Reef, mas daghang misyon nga mahimo ang ilang military assets tungod sa kaduol na lang niini.
Ang nakapait, bisan sa maong hulga karon, daw wala lang gihapon mohimo og mga lakang ang Pilipinas aron pangandaman kini nga senaryo. Bisan ang bag-ohay nga defense cooperation tali sa Pilipinas ug Amerika nabutang pa gani sa peligro.
Dunay gi-develop nga naval base karon sa Palawan nga butangan sa naval assets sa Pilipinas ug temporaryong butangan sa mga mobisitang tropang Amerikano subay sa Enhance Defense Cooperation Agreement (EDCA).
Apan asa man sila mokuha og P500 milyones aron mamahimo kining fully operational? Ang pundo nga gamiton maggikan man sa Malampaya Funds.
Apan ang Korte Suprema mideklarar na nga ilegal ang paggamit sa tanang kita sa Malampaya kung dili kini “energy related†projects. Mahigmata na unta ang mga opisyal sa Pilipinas. Kining mga panahona gikinahanglan ang kooperasyon sa tanan, basin mauwahi na ang tanan.