Dakong sulbaronon sa Cebu Ports Authority (CPA) ang “congestion†kon panagtipun-og sa mga container vans sa yarda sa Cebu International Port (CIP) nga miabot na karon og unom ka lut-od sa mga containers (six-container high).
Unang gibasol ang Bureau of Customs (BOC) ning panaghuot sa mga kargamento diha sa yarda sa CIP tungod kay sukad mi-resign si kanhi Customs Commissioner Ruffy Biazon ug mipuli si Commissioner John Sevilla, gipatuman ang estriktong eksaminasyon kon inspeksiyon sa “tanan†nga kargamento.
Nagsugod kining congestion sukad gi-estrikto ni Deputy Commissioner Jesse Deliosa ang pag-release sa mga kargamento nga bisan nagbalikbalik na ang pag-import ug ang importer usa na ka regular ug lehitimo nga importer ug walay rekord sa kasong smuggling, markahan og “hit†ang kargamento ug ipaubos sa spotchecking. Bisan kada semana sama nga kargamento, sa sama nga consignee ug sama nga shipper, markahan gihapon og “hit†bisan balikbalik na ang sama nga transaksiyon.
Tungod sa kagamay sa mga trabahante sa BOC-Cebu, nalangay ang pag-release sa mga kargamento ug mimugna og congestion sa yarda sa CIP.
Ang mga stakeholders sa puerto sama sa mga truckers, shipping companies, customs brokers ug mga forwarders napungot na sa kalangay sa pagpagawas sa ilang mga kargamento nga mohatag kanila og dugang palas-onon: ang bayad sa demurrage ug storage. Sumala pa sa rekord sa Oriental Port and Allied Services Corp. (Opascor), ang yarda sa CIP nga ubos sa ilang pagserbisyo aduna nay 5,000 ngadto sa 6,000 ka mga container vans. Si Opascor operations manager Jonathan Fernandez nagkanayon nga kining maong gidaghanon nga sobra kaayo kini kay sa 4,000 nga kapasidad sa yarda.
Ang gibuhat sa Opascor mao ang pagpatongpatong sa mga container vans nga miabot na og unom ka lut-od. Delikado kining maong sitwasyon nga mangatumpag ang gipanglut-od nga mga container vans.
Matud pa ni Fernandez nga ang “average withdrawal†sa mga container vans kada semana moabot og 1,500, apan ang arrival sa mga container vans moabot og 1,900 hinungdan nga managhuot kini sa yarda.
Pun-an pa kini sa 1,370 ka container vans nga gideklarar nang “abandoned†sa Bureau of Customs Port of Cebu, misamot ang kahuot sa yarda sa CIP.
Si Deputy Collector for Operations Paul Alcazaren mitug-an hinuon ning tagsulat nga dili lamang ang Customs maoy mabasol ning panaghuot sa yarda sa CIP. Matud niya nga “mandato man sa BOC ang pag-eksamin sa estrikto nga paagi†sa tanang kargamento.
Miuyon ko sa obserbasyon ni Alcazaren nga ang mga opisyal sa CPA maoy walay igong preparasyon ning nagkasaka nga ekonomiya sa Sugbo nga miresulta usab sa pagdaghan sa mga kargamentong mangabot.
Si Alcazaren nagkanayon nga gamay ra gyud kaayo ang CIP yard karon nagkadako ang ekonomiya sa Sugbo.
Gitug-an usab ni Alcazaren nga ang mga trabahante sa yarda ilabi na ang mga operator sa transtrainer nga maglangaylangay kun dili hatagan og suborno, nakaapekto usab sa kapaspas sa releasing sa mga kargamento. Ang pagminaldito sa mga broker ug processor pag-fillup sa customs import entry form (ilabi na sa box no. 30) diin dili ayuhon pagdeklarar ang sulod sa container vans, nakalangay usab sa proseso.
Angay suportahan ang gipahibalo ni Atty. Mae Velasco, ang assistant manager for legal and corporate development sa Opascor, nga Port Summit karong Pebrero 20 aron mahibaw-an unsaon pagsulbad ang panaghuot sa yarda sa CIP ning panahona.
Kining kalangay sa pag-release sa mga kargamento makadaot sa ekonomiya.
Momahal na ang palaliton sa mga produkto nga nagsalig sa mga raw materials gikan sa gawas sa nasud tungod kay ihapak man sa unit cost ang bayad sa demurrage ug storage, ang alkanse sa mga adlaw nga nalangay ang kargamento ug ang dugang gasto sa spotchecking sa customs.
Ang resulta niini kitang mga kunsomedor ang mag-antos sa kamahal na unya sa mga produkto.
Usa pa gyud, ang mga exporters nagyawyaw kay dili sila makapadala sa ilang mga produkto ngadto sa lainlaing mga nasud nga ilang mga suki kay walay kakargahan sa mga export products paingon sa gawas, kay ang mga container vans nagtipun-og pa sa yarda sa CIP.
Nagtuo ko nga kana hinuong Port Summit makatabang ka na sa pagpangita og solusyon unsaon nga ma-iban-ibanan, kun dili man malikayan, ang kalangay sa pag-release sa mga kagramento.
Manghinaot lang ko nga maminaw ang Bureau of Customs sa mga stakeholders aron makab-ot ang hiniusang aksiyon alang sa kaayuhan sa tanan.