Nahanaw na gyud ang pagka non-partisan sa politika sa barangay ug nahimo na hinuong “proxy war†tali sa manag-atbang nga kampo sa politika sa dakbayan sa Sugbo.
Ang eleksiyon sa Barangay Councilors League of the Philippines (BCLP) niadtong Sabado ug sa Association of Barangay Councils (ABC) niadtong Disyembre nagtimaan sa pagkahanaw sa prinsipyo sa non-partisan sa kalihukan sa mga barangay.
Tinuod dugay na kining nahitabo. Apan niadtong nanglabay’ng katuigan, magpanuko pa sa pag-angkon ang mga politiko nga ang politika sa barangay naduhigan na sa partisan politics. Mismo ang mga opisyal sa kabarangayan mohimakak pa kaniadto nga impluwensiyado sa mga dagkong politiko ilang mga kalihukan.
Sulod sa hapit duha ka dekada nakong manarbaho sa pamantalaan, karong lang panahona nga medyo “open†na kaayo ang mga politiko, ilabi na ang mayor sa siyudad, sa pagduso og mga kandidato sa barangay elections.
Gani sa mga nanglabay’ng eleksiyon, ang matag kampo nilang kanhi Mayor Tomas Osmeña ug Mayor Mike Rama magpadala gyud og representante sa matag gabii nga pulong-pulong aron ikampanya ang gipaluyohan sa ilang padrino nga mayor.
Sa kalihukan sa ABC, ang mayor nakita nga maoy dako og inpluwensiya ngadto sa mga kapitan aron dapigan ang kandidato nga gibendisyonan niini.
Makasabot hinuon kita sa ABC tungod kay ang ma-elect nga presidente niini mahimo man nga ex-officio member sa konseho. Sama pananglit karon nga ang akong higala nga si Kapitan Philip Zafra sa Tisa ang midaog nga presidente sa ABC, napun-an ang gidaghanon sa konsehal nga kaabin sa Team Rama.
Apan sa BCLP, ang kampo ni Mike ug Tomas hugot gihapon nga pagsuporta og team – si Mike sa Team Garcia nga gipangulohan ni Konsehal Raymund Alvin Garcia ug si Tomas sa Team Ong nga gipangulohan ni Konsehal Franklin Ong. Kining BCLP walay honorarium sa mga miyembro ug opisyal, apan ingon ka hugot ang panagsakbang sa duha ka kampo.
Ning panahona, landslide ang Team Garcia nga suportado ni Mike.
Apan angayan bisitahon sa mga magbabalaod ang probisyon kalabot sa barangay affairs aron makit-an asa na kutob ang abuso sa prinsipyo sa non-partisanship sa kalihukan sa barangay.
* * *
Nakabantay ba kamo nga midaghan na usab pag-ayo ang mga libud-suroy nga mga bata nga anaa na karon sa kadalanan sa siyudad sa Sugbo magsige og panuktok sa mga sakyanan ug pagpangayo sa mga motorista, ug daghan na kanila ang nahimo na usab nga mga badlongon sa katilingban pinaagi sa paghimo og mga krimen sa kadalanan?
Segurado ko nga nasayod si Mayor Mike Rama niining maong suliran sa mga streetchildren nga wala na usab matagad hangtod karon hinungdan sa ilang pagdaghan.
Apan naglibog pa ko nganong hangtod karon wala gyud matagad sa pamunoan ni Mike kining mga lubudsuroy nga mga kabataan sa siyudad.
Nahinumdoman nako nga sa panahon pa ni kanhi Mayor Tomas Osmeña nga gihugtan ang kampanya paghipos niining mga libudsuroy’ng mga bata ug gipamutang sa mga institusyon nga suportado sa gobyerno ug sa mga sibikong kahugpongan.
Kaniadto, kanunay kitang makadungog sa balita nga ang mga sakop sa Department of Social Welfare and Services (DSWS) sa siyudad magliyok sa kadalanan aron pangpik-apon kining mga libudsuroy nga mga bata.
Ang magunitan sa DSWS ipanghatod sa Parian Drop-in Center ug sa Community Scouts. Kining duha ka institusyon suportado kaayo sa kagamhanan sa siyudad sa Sugbo hinungdan nga malampuson ang ilang programa ug daghang mga batang ilang gipa-eskuwela nga nahimo na karong mga propesyonal ug nanagtrabaho na.
Sa akong pag-agi-agi, ang Parian Drop-in Center medyo nimingaw og gamay, dili sama kaniadto. Dili ba kaha tungod kay kining maong institusyon nakonsepto ug misikat pinaagi ni Konsehal Margot Osmeña, kapikas ni Tomas, ug basin wala na kayo magsuportahan ang administrasyon ni Mike kay kontra man sila sa politika?
Apan nagpabilin nga alegre ang Community Scouts tungod sa walay puas nga suporta sa Rotary Club of Cebu (Mother Club) nga nakadawat usab og pag-abag gikan sa mga nagkadaiyang institusyon ug Rotary clubs sa gawas sa nasud.
Sa ako usab nahibaw-an nga ang departamento nga gitahasan pagpanghipos sa mga bata sa karsada gipang-ibanan og mga tawo sa wala pa ibutang si Cathy Iso, giila nga tawo ni Tomas. Kun ipamolitika ang kampanya paghipos sa mga libudsuroy’ng kabataan, makapaabot kita nga modaghan sila sa mga karsada ug mosaka ang children in conflict with the law (CICL) sa siyudad.