Ang lukot maoy kalan-on nga makuha gikan sa dagat nga gikan sa biya sa isdang dunsol. Nagkatuali ang kahimtang nga lisod ang paghapsay kay dili man masubay ang matag tumoy nga maoy hinungdan nga gihimo kining panultihon sa paghulagwqay sa kagubot nga dili gayod mahusay.
Ang susamang kahimtang sa gihimong panultihon nga gubot pa sa lukot nga dapit dinhi sa nasud mao ang Mindanao sanglit daghan na ang katuigan nga nakalabay nga hangtod karon wala gayod maangkon ang hingpit nga kalinaw.
Daghan na ang mga kinabuhi nga nakalas nga naglakip sa mga sibilyan ug kasundalohan sa maong kaguliyang nga gituohan nga mao gayod ang nag-unang hinungdan sa nag-aginod nga kalamboan.
Gani kun kahinumdoman ang kagubot man sa Mindanao maoy usa sa mga gihimong basehanan sa pagdeklarar Presidential Decree 1081 kon Martial Law ni anhing Presidente Ferdinand Edralin Marcos niadtong Septiyembre 21, 1972.
Nunot sa pagdeklarar ni Marcos sa Martial Law diin ang nasud gipaubos sa balaod military niadtong panahona daghan ang nagtuo nga maangkon na niadtong panahona ang kalinaw.
Si kanhi Presidente Fidel Ramos sa iyang administrasyon naghimo usab og kusganong mga lakang sa tumong ug tinguha nga maangkon ang kalinaw apan napakyas gihapon sa pag-angkon sa gitinguhang kalinaw.
Gisulayan na usab ni kanhi Presidente Joseph Estrada ang pagpuhag sa mga pundok nga nagpasiugda og kagubot sa Mindanao wala gihapon maangkon ang kalinaw hangtod na sa kanhi administrasyon ni Presidente Gloria Macapagal Arroyo ug ang maong kagubot sa Mindanao maisip kini usa ka dakong hagit kang Presidente Benigno Aquino III kun iyang kapugngan ang dugang pang kinabuhing makalas.