Ang kagamhanan di makapahuway sa pag-import og bugas gikan sa mga nasud sa gawas nga daghan og humay.
Kini tungod sa nagtubo nga gidaghanon sa mga Filipino karon samtang ang yuta nga tamnanan og humay nag-anam og hiyus.
Namatud-an kini sa mga opisyal sa Department of Agriculture tungod sa nagkalainlaing mga hinungdan.
Una, ang mga yuta sa bakilid nga kaniadto tambok pa, sa pagkakaron di na katuboan og mga gunahon kay kabatoan na.
Kini gumikan sa padayon nga pag-uwan matag karon ug unya nga maoy mobanlas sa yuta ngadto sa ubos.
Bisan ang mga patag nga lugar nga angay pa untang katanoman og humay. Sa pagkakaron gihimo na mga subdivision sa mga puloy-anan busa wa nay kalauman pa nga katanoman og humay.
Gumikan sa kalisud sa panginabuhi sa kasagarang mga mag-uuma ug mananagat, ang uban kanila nia na sa siyudad ug gibiyaan ang gagmay nilang umahan sa barangay.
Sa laktud, nanarbaho ang daghang mga mag-uuma sa mga trabaho nga di panguma aron lang mabuhi.
Ang ilang gagmay nga mga yuta gipamaligya ug ang uban nga di na mohatag og produksyon gipasagdan nga matun-as ilabi kadtong anaa sa mga bungtod nga bahin na sa ilang lugar.
Ang mga kadagkoan sa kagamhanan way laing mahimo gawas sa pagpadasig sa mga mag-uuma sa pagpakusog sa ilang ani.
May mga programa ang goberno sa paghatag og binhi ngadto sa mga mag-uuma, apan ang anihon kuwang ra nga ikunsomo sa populasyon sa nasud nga mikabat na sa 95 milyones karon.
Samtang magdako ang populasyon, mag-anam ka gamay ang ani sa humay sa nasud.
Mahimong moepekto ang RH Bill apan gamay ra kaayo ang motuman niini tungod kay gusto sa tawo ang pagpadaghan sa ilang mga anak bisan wa nay ikapakaon.