Unang nitumaw ang balita nga adunay idusong mga kandidato alang sa piniliay sa Mayo ang grupong Dilaab. Natukod ang Dilaab pipila ka tuig na ang nakalabay aron mamahimong konsensya sa katawhan labi na sa pagpili sa mga tawo sa mosunod nga lider sa nasud. Apan kusganong gihimakak sa grupo nga aduna silay paluyohan nga mga kandidato.
Inay, ilang gitataw nga padayon ang ilang kampanya aron mas mahatagan og linaw ang katawhan kinsa ang suportahan ug unsa ang mga karakter nga angayan susihon sa usa ka kandidato. Ang maong paagi ang mas nipasaka pa sa kredibilidad sa usa ka grupo sama sa Dilaab.
Yano ug praktikal ang mga formula nga giduso ni Fr. Carmelo Diola sa Dilaab. Human nipadangat sa ilang mga opinyon ang mga iladong lider ug personalidad sa nasud niadtong 2006, unsa ang mga karakter nga angayan tan-awon sa pilion nga lider, nigawas nga formula nga L.A.S.E.R. Ang L kon lifestyle nagpasabot og pagsusi unsa ang matang sa pagpuyo sa usa ka kandidato gikan sa iyang balay hangtud na sa iyang sakyanan ug kung diin gipatungha ang iyang mga anak ug unsang matang sa mga alahas o luho ang anaa sa usa ka kandidato.
Ang A kon Action mosusi sa track record sa usa ka pulitiko. Kung naghupot na siya og pwesto sa gobyerno, mas maayong tan-awon sa mga botante kun aduna bay dakong mga lakang nga nahimo ang usa ka kandidato.
Ang S kon ang supporters gikinahanglan ‘sab nga tan-awon sa usa ka botante. Kinsa ba ang mga tawo nga nagpaluyo o nisuporta sa kandidato. Kung druglord o may bahid sa korapsyon o kahiwian ang supporter sama sa ilegal nga negosyo, di’ halayo nga mopabor ang maong kandidato sa iyang supporter kun mapili na sa katungdanan. Ang E kon election conduct mosusi sa batasan sa usa ka kandidato ug sa iyang partido kun gisunod ba ang mga lagda sa kampanya. Kun ang imong kandidato nagpataka lang pagbutang sa iyang mga campaign material, di’ imposible nga sa pag-abot sa panahon nga makalingkod na, supakon ‘sab ni ang mga lagda sa nasud.
Ang R mao ang reputasyon sa usa ka kandidato. Kun ang imong kandidato nalambigit sa krimen, korapsyon ug uban pang pangabuso, nganong imo pa mang suportahan? Ang labing dakong hagit karong piniliay mao ang pagtimbang-timbang kinsa ang mga kandidato nga angayan sa imong boto. Ug ang gihatag nga LASER test sa grupong Dilaab ang labing sayon apan praktikal nga paagi sa pagsukit-sukit sa katakos sa usa ka kandidato. Angayan nga tan-awon nga kung naghuna-huna ka nga dawaton ang salapi sa mga politiko, tulo lang ni ka adlaw nga hayahay ka apan tulo ka tuig ‘sab ka nga mag-antos.
Sa sunod-sunod nga nanggawas nga survey result karon sa mga nasudnong opisyal ug sa mga lokal nga kandidato, usahay madani ka sa resulta sa survey.
Apan ang labing mahinungdanon nga mobarug ka sa imong gituhoang kandidato bisan pa kun kini ang labing di’ popular sa mga kandidato o bisan pa og wa’ motumaw sa survey ang iyang panga’n. Ang labing dakong hagit karon wa’ sa mga survey result apan anaa sa imong kaugalingon nga formula o kalipikasyon kinsa ang mga tawo nga suportahan sa umaabot nga piniliay. Ang gihimo sa Dilaab mao ang tubag sa dugay nang batasan sa mga botante nga kung asa ang paghuros sa hangin tua ‘sab ang ilang pagdapig. Ug kung kinsa ang sikat nga kandidato o adunay impluwensya ug salapi mao sab ang ilang iboto.
Imposible nga makita ang kausaban sa matang sa pagtagad ug pagtimbang-timbang sa mga botante ning umaabot nga piniliay. Apan kun sigihon ang pagduso sa maong formula ug kung palapdan lang ang pag-edukar sa mga tawo kabahin sa LASER test, ma sayon na lang unya sa mga tawo ang pagpili kinsa alang nila ang mopasakar sa maong kalipikasyon. Ug kung di’ mopasar ang kandidato, di’ magpanuko nga tangtangon sa imong listahan tungod kay ang mahinungdanon nga imong isipon nga bulawan ang imong boto ug katungod nimo ang mobarug sa kung si kinsa ang imong gituhoan.
Email: ricolucena@yahoo.com