CEBU, Philippines - Way kamaohan sa electronics ug electricity apan pinaagi sa kaugalingong pagtuon o self-study usa ka kanhi upholsterer ang nakakita og panginabuhian pagpangayo og washing machines nga naghimo kaniya karong nag-inusarang tigpaabang niini sa barangay Hipodromo,Cebu City.
Ang 44-anyos nga lumad nga Masbateño nga si Welihado Cervantes Basas Jr. o mas naila sa Hipodromo nga “Jun Basas†mao karoy nag-inusarang tigpaabang og washing machine sa maong barangay ug sa Mabolo.
Usa siya ka mangayohay kaniadto og upholsteries sama sa mga sala sets, car upholsteries ug dining sets sa dihang nagpuyo pa siya sa Masbate City.
Mao sab kini ang nahimo niyang panginabuhian dihang una siyang mitaak sa Sugbo niadtong tuig 2000 ug mipuyo sa igsuong babaye nga nakabana og taga Hipodromo.
Tungod kay naninda man og barbecue ang iyang igsuon anha siya mag-estambayan ini og kagabii diin niya nakaila ang iyang dose ka tuig na niyang kapares sa kinabuhi nga si Rosalyn Piandang.
Nagpakasal ang duha sa nag-edad pa sila og 31 ug 32-anyos didto sa Masbate ug nipadayon siya sa iyang pagpangayo og mga upholsteries didto hangtud nga nakadesider silang mamalik sa Sugbo.
Mibiya pagka-upholsterer
Tungod kay wala man siya’y kaugalingong pwesto, anha lang niya buhata ang paghimo ug pagpang-repair sa mga upholsteries sa dalan duol sa balay sa iyang ugangan.
Apan paglabay sa katuigan naikog na siya sa iyang mga silingan tungod kay nagtambak naman sa kilid sa dalan ang iyang mga trabahuon. Hangtud nga nakadesider siyang di na manawat pa og trabahuong upholsteries ug gihuman niya ang tanang ayuhonon.
Nawad-an silang mag-tiayon og panginabuhian. Ang duha adunay duha ka mga anak nga mga lalaki ug karon nag-edad na og 12-anyos ug 10-anyos.
Niadtong 2005, dunay nibaligya kanila og second hand nga washing machine nga dunay dryer nga maoy ilang gigamit sa balay.
Dangtan pila ka bulan sa mao gihapong tuig, dunay mag-traysikad nga scrap buyers ang mibaligya kaniya og duha ka secondhand gihapon nga washing machines ug diha-diha nahuna-hunaan niyang paabangan kini sa silingan og tag P50 ang adlaw.
Way hanaw sa electronics
Tungod kay way laing kamahoan ug dunay pamilyang buhion nakadesider ang magtiayon nga mao nalang kini ilang himuong source of income.
Apan tungod kay secondhand man, permi og kaguba ang gamit ug mahal usab ang pagpa-repair niini. Diha nahagit si Jun nga kubikubian ang washing machine.
“Ang problema nako kay wa ko alam sa kuryente, mahadlok sad ko, makamatay gud na. Adlaw gabii nako praktisan, sige lagi buto,†matud pang Jun.
Gamit ang natipigang kwarta namalit siya og mga himan sama sa pliers, testers, long nose, soldador ug uban pa. Di usab siya mauwaw mangutana sa mga electronics ug uban pang repair shops kun “para sa unsa†ni nga mga piyesa ug uban pa nga may kalambigitan sa pag-repairs.
Sa laktod pagka-estorya, bisan way libro, way internet, way maestro, nakat-on siya pinaagi sa pag-eksperimento, bisan dunay nangasunog nga piyesa, makuryentihan og panagsa ug di magkadimao nga koneksyon, nasuhito na siya sa kadugayan sa ‘tinai’ sa washing machine.
Matud niya nalingaw siya ug nalipay sa iyang gibuhat ug bation gyud siya og katagbawan kun makita niyang mo-andar ang iyang gikubi-kubian.
Wa magdahom
Samtang nagdagan ang panahon ang mga mamalitay og scraps nga nakapalit og mga washing machines nga gubaon anha na mohapit niya aron ibaligya ang washing machine, sagad sa palit P250 kada usa, bisan unsa pay daot basta maayo pa ang kaha.
Sa pagkakaron aduna na siyay kwarenta ka mga paabangang washing machines, bisan usa way brand new niini. Gikan sa scraps iyaha kining nabalik sa kondisyon ug napuslan pa.
Bisan wa niya ipanghambog apan di kalikayan nga di ma-impress kaniya ang mga nakaila ni Jun tungod kay bisan mga taga Hipodromo nga mibaligya kaniya og washing machines nga miagi na og daghang repair shops apan wa gihapon maayo, karon, naapil na sa iyang mga gipaabangan.
Siya nalay mokubi-kubi aron mabalik kini sa kondisyon ug mapaabangan og tag P50 ug usahay P100 kun layo-layo, kay siya raman kasagaran ang maghatud niini sa iyang traysikad ngadto sa moabang.
Dunay mga higayon nga dunay moabang sa iyang washing machine sa Mandaue City nga maabtan og tagsa ka semana, natural mas dakodako ang abang.
“Wa ra sa akong huna-huna nga modaghan diay ni siya. Sa kadaghan na nako og washing machine, mao nalang nay ako trabahoon ang pag-repair kung dunay madaot,†sumala pa ni Jun.
Nahimong suki
Sa adlaw nga Sabado ug Domingo mahurot-hurot gyud ang tanan niyang washing machines.
Sa ubang mga adlaw labing menus walo ngadto sa napulo matag adlaw ang mangabang.
Gawas sa mga panimalay nga mangabang, duna say mga labandera nga nahimo na niyang suki nga anha moabang kaniya.
Sa matang sa panginabuhi ni Jun, wa damha nga nakatabang usab siya sa mga low-income earners nga mga labandera aron makadako og agi sa usa ka adlaw.
Way plano si Jun nga hunongon ang iyang bag-ong nakat-unang panginabuhian ug gusto pa niyang madugangan pa ang iyang mga washing machines ug mapalapdan pa ang iyang operasyon.
Duna pa gihapo’y panagsang magpa-repair kaniya og mga upholstery nga mao gyu’y kinaham niyang trabaho apan kutob nalang siya sa mga dining sets tungod kay wa man siya’y pwesto.
Sa pagkakaron, wa siya’y bisan usa ka gisuholan nga muabag kaniya gawas lang sa iyang asawa ug mga anak nga mutabang-tabang sa ilang gamay nga negosyo.
Sa gipakitang kakugi ni Jun, usa ray mensahe niini sa tanan, di ka kinahanglang mohimo og illegal aron makakaon ug aron dunay ikabuhi sa pamilya. Pokus lang.