Hangin di pa luwas-EMB7

CEBU, Philippines – Dili pa gihapon luwas sa panglawas sa tawo ang hangin dinhi sa Metro Cebu gumikan sa aso nga adunay dalang abog dala sa hangin gikan sa nasunog nga kalasangan sa nasud sa Indonesia.

Kini maoy gibutyag sa Environmental Management Bureau (EMB)-7 human sa ilang inadlaw nga monitoring kalabot sa kalidad sa hangin dinhi sa Sugbo.

Base sa datus sa EMB kagahapon sa alas 3:15 sa hapon, nagpabiling peligro sa panglawas ang hangin sa Metro Cebu gumikan kay ang particle matter (PM) kon abog nga dunay gidak-on og 2.5 micrometer miabot kini og 85.70 µg/Nm3 sulod sa 24 oras. Lapas gihapon kini sa 75 µg/Nm3 nga limitasyon base sa National Ambient Air Quality Guideline Values ubos sa RA 8749 o Philippine Clean Air Act.

Susamang resulta ang gipagawas usab sa EMB sa niaging adlaw human gitabonan ang Sugbo og bagang gabon kon haze.

“At this point of time, our air is not yet safe,” sumala ni EMB Regional Director William Cuñado.

Matud ni Cuñado nga padayon gihapong masinati ang haze gumikan sa  kahinay sa huros sa hangin dinhing bahina sa nasud nga nag-irog lang og 0.36 kilometro kada oras maong lisod paliron ngadto sa layo ang haze.

“Kun naa pa lang hangin ug ulan nga kusog dili ni lisod sulbaron kay ma-wash out raman na dayon,” matud niya.

Dugang niya nga aron malikayan ang grabeng kadaot ilabi na sa panglawas sa tawo kinahanglan magsul-ob og goggles, N95 mask respirators ug uban pang personal protective gears aron maproteksiyonan gikan sa haze.  Ang N95 mapalit sa lokal nga botika sa kantidad nga P55. Apan kun wala’y budget alang niini, mamahimo usab nga tuwalya kun dali gani panyo nga basa ang gamiton aron dili masimhot ang gagmay’ng particles (abog) nga giingong mahimo makasulod sa baga ug mosagol sa dugo. Matud ni Cuñado nga ang panyo kinahanglan basa permi.

“We should go for prevention rather than control,” matud ni Cuñado.

Dugang ni Cuñado nga nagpadala na siya og memorandum ngadto sa mga gobiyerno sa nagkalain-laing probinsya sa Rehiyon 7 aron  isyu ug health advisories ug mopalabang og resolusyon kabahin sa pagpalit og N95 masks nga ipangapud-apud ngadto sa mga konstituwente.

Kasamtangang nagpadala ang EMB og grupo didto sa Bohol ug Negros Oriental karong adlawa aron pagsuta sa kalidad sa hangin didto. Ang grupo nagdala og High Volume Air Quality Sampler alang sa air sampling.

Samtang gipahugtan sa Cebu City Transportation Office kon CCTO ang ilang kampanya batok sa smoke belchers gumikan sa presensya sa “haze” sa syudad sa Sugbo.

Matud ni CCTO Executive Director Rey Gealon nga naka-isyu sila og 60 ka mga citation tickets sulod sa lima ka adlaw batok sa drayber sa pribado ug pampublikong sakyanan nga nagbuga og itom nga aso. Kaniadto, makadakop lang sila og walo ngadto sa siyam ka mga violators niini.

Dugang pa ni Gealon, adunay City Ordiance 211 kon Anti-Smoke Belching Ordinance ang siyudad nga nagdili sa mga sakyanan nga nagbuga og itom nga aso ug may multa nga P1,000 alang sa first offense,  P3,000 alang sa second offense ug P5,000 alang sa third offense ug posibleng pagkapriso  sulod sa duha ka bulan. Ang maong kampanya gihimo aron makatabang sila sa pagpamenus sa polusyon sa kalikupan. – /EIM) (BANAT NEWS)