Ang master baker sa Cebu Provincial Jail

CEBU, Philippines – Mga hudlom man sa panan-aw sa uban kay anaa man sila sulod sa rehas nga puthaw sa bilanggoan, apan nagpabilin pa gihapon ang ilang kaayo ug kabuotan nga ikapasigarbo ug kapuslan sa katilingban.

Kun kasikat na ang hisgotan, dili mag-paulahi ang mga dancing inmates sa Cebu Provincial Detention and Rehabilitation Center (CPDRC) nga nabantog na sa tibuok kalibutan.

Apan taliwala sa kasadya sa ilang mga ikid-ikid, ang lamian nila nga mga produkto nga maghatag kanila’g kusog mao ang nagkadaiyang pan nga hinimo sa mga kugihan nga binilanggo sulod mismo sa jail facility. Usa kanila ang master baker nga si Servando Amacna, lumad nga taga lungsod sa Dalaguete, kinsa maoy responsable sa lami nga timpla ug pagseguro sa kalidad sa ilang mga pan.

Apan taliwala sa kalami sa pan nga ilang giluto, gipalamanan usab kini sa mga mapait ug puno sa drama nga sugilanon sa ilang tagsa-tagsa ka kinabuhi.

Tuig 2007, nabalhug sa bilanggoan si Servando sa kaso nga murder human niya mapatay ang igsuon sa iyang ama-ama. Giangkon niya ang salaod apan nangatarongan nga self-defense ang iyang gihimo kay misulong man sa ilang panimalay ang iyang napatay.

Bisan sa kabug-at sa kaso nga giatubang, wala gihapon mawad-i og paglaum si Servando inubanan sa hugot nga pag-ampo sa Ginoo.

Pinaagi niini, iyang napamatud-an nga walay imposible kun gimbut-an na sa Kahitas-an human siya nahatagan og hingpit nga kagawasan.

Karong bag-o lang, gibasura  sa hukmanan ang kaso nga murder nga gipasaka batok kaniya human nga wala na mopakita og kaikag ang kabanayan sa iyang napatay nga ipadayon ang kaso.

Apan bisan og gawasnon na unta si Servando, nagpadayon gihapon siya sa pagserbisyo sa bakery sulod sa CPDRC tungod kay gikuha man siya sa tagdumala sa jail facility gumikan sa iyang katakos pagluto’g mga pan.

Dili usab mabentahaan ang suweldo ni Servando bugti sa iyang kahago. Sa wala pa mapriso si Servando, nagtrabaho siya isip usa ka baker sa ilang lungsod.

Bata pa lang nga hilig na ni Servando ang pagkaon og pan. Diha nga nakatrabaho siya sa bakery, nahimo siya nga baker. Ang iyang kasinatian maoy nagsilbe nga yawe sa pagkamugna sa bakery sulod sa CPDRC uban sa pakig-alayon sa ilang mayor sa brigada nga si Lito Granada nga kanhi usa usab ka baker.

Sa sinugdanan, mga siyakoy ug binangkal lang ang giluto nila hangtud nga milambo ang ilang serbisyo ug hingpit nga nahimo nga bakery nunot usab sa hugot nga suporta ni Jail management consultant Marco Toral.

Ang kita sa bakery kapahimuslan sa tanang binilanggo sanglit usa kini sa gikuhaan sa ilang mga panginahanglan. Kauban ni Servando ang laing pito ka baker nga pulos usab piniriso kinsa wala’y kakapoy sa pagluto og pan.

Tungang gabii pa lang magsugod na sila pag-andam sa mga ingredients sama sa harina, yeast nga pangpatubo sa pan, asukar, margarina ug uban pa, hangtud na sa pagluto sa nagkadaiyang matang sa pan. Dili lang sulod sa CPDRC ang suplayan sa pan nga linuto sa mga binilanggo kon dili nagkadaghan na ang order kanila sa gawas hinungdan nga doble ang kayod sa mga bakers aron makahimo sila og 5,000 ka pan matag adlaw.

Best seller nila ang hopia nga adunay tulo ka flavors, ube, monggos ug karne.

Gipadayag ni Servando nga dako og natabang kanila nga mga binilanggo ang ilang trabaho sanglit nahimo kini nga diversion sa ilang kaguol ug kapakyasan.

Naghatag usab kini kanila ug kompiyansa sa kaugalingon nga duna pa diay kapuslanan ang ilang kinabuhi bisan pa man sa ilang pagka makasasala.

Giangkon ni Servando nga bisan og gawasnon na unta siya gikan sa bilanggoan, apan gihamok gihapon siya sa iyang konsensya hinungdan nga hangtud sa hangtud niya nga basolan ang krimen nga iyang nahimo.

Apan dili kini makapakgang sa subli niya nga pagbangon isip usa ka gawasnon aron makab-ot niya ang gitinguha nga tingusbawan sa iyang pamilya.

Sa pagkakaron, gitigom ni Servando ang iyang suweldo nga maoy gamiton niya sa pagsugod sa panginabuhi nga iyang natalikdan.

Sa iyang paggawas unya, bawnon ni Servando ang mga leksyon nga nakat-onan niya nga matud niya kakuhaan og leksyon sa uban nga "mas maayo nga huna-hunaon usa sa makadaghan ang pagahimoon nga lakang ug dili magpadala sa kasuko aron dili ka magbasol hangtud sa hangtud!"

Sama sa iyang pagka master baker sa CPDRC, si Servando ang master sa iyang kinabuhi nga magdepende kun giunsa niya kini pagmasa aron molami ug kapahimuslan sa katilingban.