Liderato

CEBU, Philippines - Sa bisan unsa ka gamay sa usa ka pundok o organization, importante kaayo ang matang sa liderato sa modumala sa maong pundok. Usa ka dakung organization ang gobyerno, gilangkoban sa daghan kaayong katawhan, tanang klase sa mga tawo – busa, daku ug bug-at kaayo ang kaakohan sa lider ning maong gobyerno.

Imagine, lider ka sa usa ka nasud … sa kapin sa 90 milyones ka tawo. Usa ka dakung obligasyon. Of course, gibuakbuak kini sa daghang mga local government units … sa mga lalawigan, mga dakbayan, kalungsoran, kabarangayan.

Sa ato pa, mabahinbahin ang kaakohan ug katungdanan, diin ang performance pag-deliver sa mga basic services, mag-agad sa matang sa liderato nga magdumala sa maong mga local government units.

Maoy hinungdan nga sa mga katalagman nga mohugpa sa usa ka dapit, mahinungdanon kaayo ang matang sa liderato nga maoy modumala pagpahigayon sa relief operations alang sa mga biktima sa kalamidad.

Kun huyang ang leadership, huyang usab ang pagpahigayon sa mga relief operations. Kun ang lider dili maka-organize ug dili maka-coordinate sa tanang kalihokan sa relief operations, pakyas ang tanan.

Mao ba kini ang nahitabo karon sa atong nasud … sa mga dapit nga naapiktahan pag-ayo sa kabangis ni Yolanda? Ngano man nga sa kadaghan na sa mga assistance nga atong nadawat  gikan sa ubang kanasuran, gawas sa lokal nga mga hinabang … ngano man nga hangtud karon, daghan pa mang mga dapit ang wala pa maabti ning maong mga hinabang?

Nagpasabot ba kini sa kahuyang sa atong mga local leaders? Unta, they should be in control sa tanan. Ang usa ka lig-on nga lider, makapa-mobilize unta, both the government and private sectors pagpahigayon sa usa ka well-coordinated nga relief operations.

Mao ba kini ang nahitabo sa atong dapit? Wala ba mag-iyahay ang mga pundok nga mitunol sa ilang hinabang? Wala bay tawo nga maoy on top of everything, calling the shots, aron magmalampuson ang tanang operations? 

Ug sa pikas nga bahin, nganong karon pa man ta makahunahuna og tree planting ug pagpa-reforest sa atong kalasangan? Mao pay atong pagpang-apud-apod og mga seedlings, alang nako, late na ang tanan alang sa present generation.  

Ang pagpahiuli sa gidaot natong kinaiyahan will take 50 to 100 years. Di na ta ka huwat ini. Niining mga katalagman nga sunodsunod mihugpa sa atong nasud, makapa-realize kanato  kining tanan mga panimalos kini sa nagusbat natong kinaiyahan.

Unta, kun ato pang gipadayon ang Tree Planting Program ni Marcos ug ang Green Revolution ni Imelda, dili unta tingali ingon niini ka grabe ang kadaot nga ato karong nahiaguman.

Hinumdom mo nga sa panahon ni Marcos, gikinahanglan ang Certificate of Tree Planting una ka maka-graduate, una ka makapakasal, una ka makapabunyag? Ang mga empleyado sa patigayon ug sa gobyerno, gi-require usab pagpananom. Kahinumdom mo ini?  Kini, ug uban pang mga kalihokan pagpahiuli sa giguba natong kinaiyahan ang atong giundang gumikan sa atong kasuko ni Marcos. Karon, ato ning i-revive? Late na uy!  (BANAT NEWS)