Kon nahibung ka sa tiyabaw nga hapit tanang ang-ang sa burukrasya sa gobiyerno duna nay raket (maniobra pagkilkil sa mga magbubuhis), wa tingali kang kaduaw og ahensiya sa gobyerno karong bag-o:
• Security guards di magpasud kon di mopalit sa overpriced ug wa na kinahanglana nga face shields;
• Mga trabahante sa windows magsige og pamulbos bisan taas nang linya hangtod dunay mosenyas nila nga naatiman na ang tanang nakabayad sa fixers;
• Mga opisyal nga kinahanglang mopirma sa mga transaksiyon di na mopasumbingay, mobundak na sa presyo aron maka-irog ang mga dokumento.
* * *
Bisan ang mga bombero di na magpakaaron ingnon nga mag-inspeksiyon sa mga pabrika. Ni managana og duso ngadto sa mga negosyante sa listahan sa paborito nilang suppliers sa mas mahal nga fire extinguishers. Nga maoy gisugo sa Bureau of Fire Protection (BFP) nga itaod sa mga kompaniya sa di pa pirmahan ang ilang permiso.
Ang suppliers napugos sab og kumpisal sa ilang mga suki nga mas mahal ang ilang mga produkto karong tuiga. Kay P2,000 kada fire extinguisher na ang gipangayo nga bahin sa kadagkoan sa BFP.
* * *
Ang Bureau of Customs (BOC), bisan nanggungis na sa labing makauuwaw nga mga paagi sa pagpanguwarta, wa magnihit og bag-ong mga ideya pagdugang pa gyod sa ilang matulis gikan sa mga kompaniya nga dunay dinaliang mga importasyon.
Karong bag-o, gipugos nila ang tanang nag-import og mga makina sa mga industriya nga magpapirma og buwag nga dokumento sa Department of Environment and Natural Resources (DENR). Kon modugang og bayad, nakatag-an ka, mapapas ang dugang panginahanglan.
* * *
Salawayon ang gihimo sa screener sa Office of Transportation Security (OTS) sa Ninoy Aquino International Airport nga gipasinglang nikawat og $300 gikan sa pitaka sa Chinese national, nidalidali og kaon sa kuwarta dihang nasakpan ug niinsistir nga chocolate ang iyang gihamong dihang natsambahan sa CCTV.
Salamat nga wa siyang kahunahuna sa palusot nga ang iyang gihimo maoy protesta batok sa bangis nga panghasi sa China sa West Philippine Sea. O sa kasagarang rason sa sama niyang ordinaryong mga trabahante nga nasakpan, nga di nila mahimong isulti og kusog: “Gipasagdang nangawat og binilyon ang taga taas, nganong daginuton man ming taga ubos?”