Problemado nang daan ang pension system sa kasundalohan ug kapolisan. Nisamot pa g’yud dihang gidoble ni Presidente Rodrigo Duterte ang ilang suholan sugod niadtong 2018.
Gipasidunggan ang presidente sa pagtuman sa iyang saad ngadto sa mga polis, mga sundawo ug tanang unipormadong mga sakop sa Philippine Coast Guard, Bureau of Fire Protection, Bureau of Jail Management and Penology, ug National Mapping and Resource Information Authority. Pero way nakahunghong niya, kay pulos yango ang mga opisyal nga naglibot niya, nga di kalahutay ang nasudnong panudlanan sa pagtubag sa dugang gasto nga iyang gipamugos.
***
Sa labing uwahing kuwentada sa Government Service Insurance System (GSIS), niburot na ang alkanse sa pension system ngadto sa ?9.6 trilyones. Mas dako kay sa nasudnong budget karong tuiga nga ?5.024 trilyones.
Kinahanglan nga mo-abuno ang gobyerno og ?848 bilyones kada tuig. Aron makalahutay ang pension system sa mosunod nga 20 ka tuig. Ambot wa bay nangahas sa pagpasabot sa presidente sa kaapiki sa atong panudlanan. O, sama sa ubang mga tambag nga iyang nadawat sa niaging unom na ka tuig, iya lang nga gilingug-lingogan.
***
Duhay buslot sa pension system:
- Way tampo bisan usa ka dako ang mga sundawo ug mga polis (lahi sa mga sakop sa GSIS ug Social Security System); ug
- Madawat sa mga retirado ang samang suholan sa sama nilag ranggo nga aktibo sa serbisyo, dihang gidoble ang suholan sa aktibong mga polis ug mga sundawo niadtong 2018, nadoble sab ang pension sa mga retirado (lahi sa GSIS ug SSS nga nalansang sa daghang katuigan).
***
Uwahi nang nabadlong si Presidente Duterte sa iyang bisyo sa pagsaad bisan unsa bahala nag way kuwarta. Iyang gipasalig nga ?2,000 nga uminto sa pension sa SSS, katunga ray nahatag. Ang saad pagdoble sa suholan sa mga magtutudlo wa matuman hangtod karon.
Iyang pataka nga pagduma sa atong panalapi maoy posibleng katin-awan sa dakong baligho nga nahitabo sa Pilipinas taliwa sa pandemya: Sa tanang kanasuran, kita ang labing dako og utang para sa COVID-19; pero, sa tanang kanasuran, kita sab ang labing iwit sa pagpangandam, sa pagpanambal, sa pagpamakuna, ug sa pagpabangon sa ekonomiya batok sa COVID-19.