Sa unang duaw nako sa Farmers Market sa South Road Properties (SRP) sa Dakbayan sa Sugbo, may mamaligyaay nga nisangpit nako ug nanghagad sa ilang durian. Kay labihan mang ngioba, kay naatol to nga napawong ang mga suga sa kadalanan tungod gyud sa baligyaanan, wa’ ko kaklaro sa ilang baligya. Nibalibad ko nga hutdon una nako ang napalit nga tilaob.
Dayon namong pauli, gisangpit na sab ko nila ug gisubli og hagad sa ilang durian. Kay nag-apura na man ang among kaubanan, gibalibaran na ‘sab nako sila nga sa sunod na lang nakong balik. Pagbalik nako human sa duha ka semana, adlawan nang dako. Nabantang na nako ang mga durian nga ilang gipanghagad.
***
Diha pa ko kahigayon pagpangutana nila diin gikan ang durian? Gikan ba sa Davao ug giapil lang nila og baligya? O duna na ba gyu’y durian nga malampusong namunga dinhi sa atong kaugalingong tugkaran?
Pila ka tuig gud ang nilabay, dihang nagpasiugda mi sa Kapamilya Backyard Gardening Project uban sa kahugpongan sa mga mag-uuma sa Sugbo, gipahibawo mi sa mga mag-uuma sa bukirang mga barangay sa Dakbayan sa Sugbo nga nidagko na ang gitanom nilang durian. Apan wa gyud mamunga. Nikonsulta na sila sa mga eksperto sa agrikultura apan way nakapasabot nila unsaon pagpabunga ang mga punoan sa durian sa Sugbo.
***
Mao nga dihang nitubag ang mga mamaligyaay nga ang ilang durian gikan sa Tabunan, ang bukirang barangay sa kasadpang ngilit sa Dakbayan sa Sugbo nga maoy nagtungtong sa utlanan sa Balamban, nahibung ko ug nalipay. Nga tingali sa kataposan nakakita na gyud ang mga mag-uuma og paagi sa pagpabunga sa mga punoan sa durian dinhi sa ato.
Nakaila sila sa akong mga higala nga may mga luna sa Kantipla sa Tabunan. Maong nanawag dayon ko nila aron pagtino may durian na ba gyud sa ilang silingang mga luna. Nagkatawa silang niingon nga nauwahi na ko sa balita. Kay sa niaging tuig pa sila nagsige og kaon og durian sa Tabunan.
***
Naunhan sab ko sa akong kaubanan og pamalit og durian sa Farmers Market nga tag-P50 ra’ng kilo. Kay mora man sila og naluoy nako nga mao na lay wa pa kahibawo, gidapit ko nila og pamahaw nga lunlon sa ABS-CBN canteen gahapon.
Akong asawa ang hingaon og durian sa among bay. Kasagaran usa ra ka liso ang akong makaon. Nagtuo ko niadto nga tungod tingali sa baho. Apan karon nagduda nang usa ra gyud ka liso ang gibilin sa akong asawa. Gahapon, nakahurot ko’g tulo ka liso. Tam-is, undanon, labo ug di sama kaisog ang baho sa malagkit nga durian sa Tabunan. Di na lang nako tas-on. Kay tingali’g hasta ka hagbay rang nakatilaw.