EDITORYAL - RA 10350: Wala na kayang ‘maglalahong parang bula’?

NOONG 1972 naideklara ang martial law, mara­ming tao ang “naglahong parang bula”. Hindi na sila nakita. Hanggang ngayon, maski ang kanilang mga buto ay hindi natagpuan. Pinagdadampot sila ng mga sundalo. Karamihan sa kanila ay mga estudyante, manggagawa at iba pa na nagpakita ng paglaban kay Ferdinand Marcos. Binigyan ni Marcos ng lisensiya ang mga sundalo para puwersahang damputin ang mga kalaban niya. May mga natagpuan sa talahiban makaraang i-abduct. Butas ang noo at tadtad ng bala ang katawan. Mayroong inilibing sa hanggang tuhod na hukay. May mga pinagbabaril habang tumatakbo. Mayroong tinorture hanggang sa mamatay. Lahat sila puwersahang hinuli. Masuwerte kung nakita pa ang bangkay makaraang hulihin pero mas marami ang hindi na nakita at ibinilang sa sinasabing “desaparecidos”.

Pero kahit na napatalsik na si Marcos noong 1986, patuloy pa rin ang pagkawala nang marami. Marami pa rin ang naglahong parang bula. At ang mga itinuturong may kagagawan ng pagkawala ay mga sundalo.

Kabilang sa mga puwersahang dinakip at nawala ay si Jonas Buros, anak ng namayapang mamamahayag na si Joe Burgos. Mga miyembro ng military ang umano’y kumidnap kay Jonas sa isang mall sa QC. Hanggang ngayon, hindi pa nakikita si Jonas.

Kabilang din sa dinakip at nawala ang dalawang UP students na sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan. Military din ang pinaghihinalaang dumukot sa dalawa. Isinasangkot si retired Army general Jovito Palparan sa pagkawala ng dalawa.

Noong Huwebes, nilagdaan ni President Aquino ang Republic Act 10350 kung saan isang criminal offense na ang enforced disappearance. Maganda ito. Pero mas magiging maganda kung iimbestigahan ang mga military men na sangkot sa puwersahang pagkawala. Kung hindi ito maisasagawa, balewala ang nilagdaang batas. Nararapat maisilbi ang hustisya na matagal nang inaasam.