EDITORYAL - Kung mananom lang unta

Nabatyagan na ang kainit sa panahon karon dinhi sa kabisay-an ilabi na sa Sugbu. Duna nay mga mag-uuma sa kabukiran ang nangayo na og tabang sa ilang mga lokal nga kagamhanan tungod sa pagnihit sa ilang supply sa tubig para sa ilang mga pananom ug mga panggamit sa balay. Matud pa sa mga eksperto, ang bugtong makahipos o makatigom og daghang pundo nga tubig diha sa kabukiran mao ra gyud ang baga nga kalasangan o kakahoyan.

Pinaagi sa mga ugat sa mga dagkong mga kahoy, makatigom sa ilawom niini og usa ka barrel (42 litro) ngadto sa unom ka barrel (252 ka litro) nga tubig depende pa gyud kana sa gidak-on sa punoan ug klase sa kahoy.

Kun pananglitan ang usa ka ektaryang yuta sa bukid adunay 10,000 ka hamtong ug dagkong kahoy sa ato pa duna kini mapundong tubig sa ilawom nga 2,520,000 ka litrong tubig o 420, 000 ka barrel sa tubig.

Dili lang tubig ang mahatag sa mga kahoy, makabenepisyo sab ang tawo gikan sa mga bunga niini, presko ug bugnaw nga hangin ug landong sa palibot uban sa mga mamuyo nga mga ihalas nga mananap ug daghan pang uban nga pwedeng magamit sa siyensiya ug medisina. Karong mga buwana ting-tapos na sa  milyones ka mga estudyante sa publiko ug pribadong mga eskuylahan kay naay mogradwar sa elementarya, mag moving up sa junior high school, senior high school ug kadtong mga mogradwar sa kolehiyo ug technical ug vocational schools.

Kun ang matag usa kanila patamnon og usa ka punoan sa kahoy isip rekisitos una pa sila maka-gradwar, milyones ka punoan sa kahoy unta ang natanom karon nga school year 2024-2025.Sa usa ka milyon ka punoan kun tanan mabuhi ug modako, napulo ka tuig gikan karon, makapundo kini og 6 milyones ka barrel nga tubig.

Kun buhaton kini mananom og usa ka milyon ka kahoy kada tuig  sulod sa napulo ka tuig, usa ka bilyon ka punoang kahoy kini! Pila ni ka bilyon ka barrel nga tubig, magnihit pa kaha?