Happy 105th anniversary, The Freeman!

Fair and fearless. Patas ug walay kahadlok. Mao kini ang motto (baroganan-giya-gabayan) nga hugtanong gisunod sukad pa sa pagkahimugso sa mantalaang The Freeman niadtong Mayo 10, 1919, nga gipanag-iya sa pamilyang mga Gullas ug gipangamahanan ni Paulino Gullas, kinsa usa usab kanhi ka journalist sa The Cablenews-American newspaper nga didto mag-base sa Manila.

Sa pagkamatay ni Sir Paulino panahon sa pagpamomba sa mga Amerikano sa Sugbo niadtong1945, namatay sab ang The Freeman. Apan pagka 1969 gibanhaw kini sa iyang pag-umangkon, Jose ‘Dodong’ Gullas. Ug pinaagi sa paghayir ni Sir Dodong og mga journalists: Balt Quinain isip chief editor ug Juanito ‘Nits’ V. Jabat isip associate editor, ubos sa pagtamod kanunay sa motto nga ‘fair and fearless newspaper’, malampuson silang nakasumpayg balik sa naputol nga pagpangalagad sa The Freeman ngadto sa publiko. 

Aduna koy dili malimtang pagtulon-an nga gitisok ni Sir Dodong sa akong dughan. Usa ka higayon, gipatawag ko niya aron pasabton unsa ang tiunay'ng kahulogan sa fair-fearless nga panibya? Matud niya, naghinobra ra kuno akong pagdayeg kaniya sa akong kolum sa The Freeman Banat News.

Diay gusto siya nga kon unsa ang tukma, mao ra kana! Sanglit ang kulang o sobra nakaguba sa tinuod. Ug nawala ang pagka-fair and fearless sa usa ka mantalaan.

Mihaom iyang panahom sa gisulti ni Vice-President Sara ‘Inday’ Z. Duterte niadtong pagpakigpulong niini atubangan sa mga nanagkuhag kursong Journalism. Nga dapat likayan sa pagpanibya ang paggamit og mga assumption – ang pagbalita nga nahulma ra sa hunahuna ug dili maoy tinuorayng nahitabo. Kay kon simbako, ang maong assumption maoy basehan sa komentarista, nan, kanus-a man mahimong tinuod ang mga opiniyon sa komentarista?

Ang mga sakop-opisyales sa media mahimo lamang fair and fearless kon dili gyod magpatental sa yawan-ong gahom sa salapi bugti sa pagsangyaw og bakak. Bulahan, tanang gingsakopan sa The One Big Freeman Family, kinsa anaa niining hiyasa.

Busa, niining pagsaulog sa ika-105th Anniversary sa gitamod-tahod tang The Freeman karong adlawa, Hulyo 19, 2024, kaninyong tanan kaabag ko sa buhat: from encoders-reporters-columnists to editorial staffs-top management and publisher, Congratulations!

Sa mga suki tang avid readers, daghan kaayong salamat! Ug sa atong The Freeman celebrant, Happy 105th Anniversary!