EDITORYAL — Mahal na sab ang bugas

Misaka na sab ang presyo sa bugas ning nangaging mga adlaw. Matud pa nga tungod kini sa pagnihit sa supply maong nisaka ang palit nga miabot na ang uban og P56 matag kilo sa pipila ka rice retailers sa merkado.

Tungod niini, dunay matud pa panic buying sa mga tawo. Dili lang mga konsumidor ang nag-panic buying kondili hasta usab ang mga rice retailers nga ang uban kanila posibleng namintaha sa sitwasyon pinaagi sa pagpaburot sa ilang presyo.

Ang Pilipinas kaniadto maong nag-unang rice producer sa Asya. Gani dinhi sa Philippine Rice Research Institute pa nakat-on ang mga agri-scientists sa Vietnam, Thailand ug India kun unsaon pagpadaghan sa ani.

Apan karon, kita na maoy nag-import sa bugas gikan niining mga nasura. Unsa may nahitabo, nganong naingon man ang Pilipinas niini?

Ang mga naa sa gobiyerno ray nasayod. Apan siguradong may kalambigitan niini ang pag-convert sa mga umahan isip residential o commercial land.

Kinsa man puy ganahang manguma kun ang palit sa humay barato kaayo, pirmeng nay katalagman, mahal ang abuno ug binhi ug daghan pang uban.

Ang pagsaka sa presyo sa bugas karon matud pa posibleng tungod kay dili pa ting-ani karong mga buwana.  Komusta man diay ang stock sa mga bodega sa National Food Authority, duna pa bay bugas nga moabot hangtud sa sunod nga ting-ani sa bulan sa Oktubre?

Samtang wala pay klarong tubag bahin niini, mas maayo tingaling magpuno og imported nga bugas aron mabalanse balik sa mas baratong presyo ang matag kilo niini. Sa samang higayon, kinahanglang susihon pag-usab ang monitoring sa mga pribadong bodega kun naa ba kanilay nag-hoard o nanagi og bugas unya ginagmay ray gipagawas aron mogawas nga nihit kaayo ang supply maong mahal ang palit.

Kung duna ray klarong record ang mga ahensiya sa gobiyerno sama sa Department of Agriculture kun pila ka tonelada ang naani matag panahon sa ting-ani ug pila ang nadispatsar ug mga gi-stock sa mga bodega sa NFA, mahibaw-an gyud dayon unta kun unsay hinungdan.