EDITORYAL-Ang lokal nga opisyales ang hinungdan

Pipila ka mga barangay ang nangolekta og basurang walay bahig-bahig sa malata ug dili malata. Halos tanang mga barangay sa nagkalainlaing siyudad ug lungsod ang wala gyud motuman sa Ecological Solid Waste Management Law.

Sa matag pagkolekta sa basura, wala na masunod pa ang pagbahig niini. Apan pipila ka tuig na ang nakalabay, hugot kining gituman sa mga barangay ug sa mga residente mismo ilabi na sa Cebu City.

Apan wala damha, kadugayan wala naman mosunod ang mga tawo. Dili ang mga tawo nga naglabay lang sa basura ang wala na mosunod, kondili, mismo ang mga garbage collectors wala na mosunod niini.

Kaniadto dunay magsunod-sunod nga Barangay Environmental Officer (BEOs) sa mga garbage trucks nga maoy moinspeksyon sa basurang gilabay base sa eskedyul nga adlaw kun malata ba o dili, apan takulahaw lang, wala naman karon.

Mabasol ba ang mga tawo o ang garbage collectors nga molabay ug mokarga og basurang wala mabahig gikan sa malata ug dili malata? Dili man tingali, kay dili nila kini buhaton kun walay bendisyon gikan sa taas, kang kinsa man? Sa barangay officials.

Apan buhaton diay kini sa barangay officials nga sila-sila ray magbuot? Dili. Dunay papel ang mga opisyales sa siyudad ug sa mga lungsod pinangulohan sa ilang mga mayor. Kun ang mga mayor dili moestrikto sa pagpatuman sa Republic Act 9003 o Ecological Solid Waste Management Act, dili sabn diay mosanong isip mga responsableng piniling opisyal ang mga barangay kapitan?

Apan unsa may mahimo sa mga opisyales sa barangay nga ang basurang makolekta sa ilang mga lugar duna may padulngan nga mao ang mga dumpsites o material recovery facility nga pribado nga dunay kasabotan tali sa ilang lokal nga kagamhanan.

Sa paghakot palang sa basura, milyones ka pesos na nga pundo ang gigahin sa matag LGUs matag tuig. Dako kini nga kwarta. Apan mas maka-save niini ang LGUs kun klaro ug estriktong gisunod ang mga probisyon sa maong balaod. Ang balaod wala man gi-repeal o gitangtang, wala sab gisuspenso. Ang wala molahutay og implementar mao ang mga lokal nga opisyal mao nga ang mga tawo sab wala lang sab magpakabana.