Pag-ugmad og nasudnong pinulongan

Ato na kining gihisgutan sa niaging Sabado, ug ato kining tiwason karon. Sa ato nang giingon, ang 1935 Constitution Article XIV, Section 3 nagkanayon: “Congress shall make necessary steps towards the development of a national language which will be based on one of the existing native languages.”

Sa ato pa, ang national language pagalangkoban sa mga nagkalainlaing pinulongan sa tibuok kapupod-an nga ibasi sa usa ka existing language, nga sa akong hunahuna, mao ang Tagalog. Apan, wala kini magpasabot nga ang Tagalog o ang Tinagalog maoy atong national language.  Atong gikutlo, ug ato kining kutluon pag-usab ang portion sa sinuwat ni Paz M. Belvez,(a retired Professor IV of the Philippine Normal University and has crafted curriculum for the same school), giulohan The Development of a Filipino language, nga nagkanayon: “The emergence of a national language that could unite the whole country is the realization of a dream that goes back to the year 1935.

“President Manuel L. Quezon of the Commonwealth of the Philippines made this possible through the inclusion of an article in the 1935 Constitution of the Philippines regarding the development of a national language.”

So, dugay na kini nga damgo nga kinahanglan mag-ugmad kita og nasudnong pinulongan, panahon pa ni Presidente Manuel L. Quezon, sa Commonwealth of the Philippines, diin iyang gipasukip sa 1935 Constitution, ang pag-develp og national language

Daghan kita’g mga dialects, mga usa ka gatus, ug walo niini ang giisip nga major languages,   ang Ilocano, Pangasinan, Pampango, Tagalog, Bicol, Cebuano, Hiligaynon ug Waray-Samarnon.

Ato na usab kining kutluon, nga ang mga sakop sa national committee pag-ugmad og national language, sila si Jaime C. de Veyra (Hiligaynon), Santiago Fonacier (Ilocano), Casimiro Perfecto (Bicol), Felix Salas Rodriguez (Samarnon), Felimon Sotto (Cebuano), Cecilio Lopez (Tagalog), and Hadji Butu (Maranao-Maguindanao).

After a year, upat ka miyembro ang gidugang, sila Isidro Abad (Cebuano), Zoilo Hilario (Pampango), Jose Zulueta (Pangasinan) ug Lope K. Santos (Tagalog).

Ug sa 1973 Constitutional Convention, nahitabo ang giingon dinhi nga heated discussion mahitungod sa pag-develop sa atong national language.

Finally, na-resolved da ang maong issue, diin matud pa: “FILIPINO, the national language of the Philippines was finally settled in the 1987 Constitution. Article XIV section 6 states that “the National language of the Philippines is Filipino. As it evolves, it shall be further developed and enriched on the basis of existing Philippine and other languages.

So, ugmaron ang nasudnong pinulongan nga officially nganlan og Filipino, nga mag-evolved gikan sa ubang mga pinulongan, most probably gikan sa walo ka major languages nga atong gihisgutan sa unahan.

Sa iyang pakigpulong atol sa pasaulog sa Buwan nga Wikang Pambansa, si BBM nagkanayon: “The capability to speak foreign language is not the only measure of one’s intelligence (bitaw). The Filipino language is not limited to Tagalog but comprises dialects throughout the country that unite everyone towards a more prosperous ang united republic.

“Now, more than ever, we have to keep our linguistic foundation in Filipino strong, because our own language will serve as the basis of our strength in developing our culture while adapting to the current of the modern times.”