Timberland

Dear Atty. Divine,

Unta matabangan ko nimo sa among problema. Naay yuta akong lolo apan na tawag na karon nga timberland pero nakapangan gihapon sa iyaha ang tax declaration bisan pa nga sa gobyerno na kini. Naa pa ba gihapon mi katungod niining yutaa? Naa mi sa’op nga hawod kaayu naghimo nag dako nga balay nga way pagtugot sa tagiya. Gipabalay pa niya iyang mga anak sa maong lugar. Ila nang giangkon kining yutaa kay ilang pasangil timberland kini ug yuta sa gobyerno bisag kinsa pwede kuno mopuyo. Pero di ba nakapangan man gihapon ni sa akong lolo wa ba gihapon mi katungod nga badlungon sila sa pagtukod niining mga balay sa among yuta? Mamahimo ba namo silang papahawaon sa among yuta bisan timberland kini? Ila nang giangkon ang yuta ug iyang upat ka anak gabuhat nag mga concrete nga balay niining yutaa. Wala nami nabuhat kay mga isog kaayu sila ila nang giangkon ang yuta. Unta matabangan mi nimo atty. Salamat. — Mr. Heir

* * *

Dear Mr. Heir,

Kun ang tax declaration nakapangan pa sa imong lolo, ang iyang mga heirs adunay katungod nga mo-inherit sa maong property, apan tungod kay timber land ang classification sa maong property dili gyud ma-transfer ngadto sa pangan sa mga heirs ang property  ug dili sab kini ninyo mabaligya tungod sa maong classification. Buot ipasabot nga rights or katungod lang sa maong yuta ang mapasa ngadto sa mga heirs. Kay isip declared owner sa tax declaration sa maog yuta ang imong lolo, kamong mga heirs aduna gyuy katungod sa maong yuta being the possessor ug maoy nagbayad sa buhis. Kun duna  moy problema sa saup nga nagtukod og balay nga way pagtugot ninyong mga heirs then mamahimo kamong mopasaka og reklamo sa barangay diin mahimutang ang property aron pag-settle sa issue. Mamahimo sab kamong modangop sa korte aron pagtino kun kinsa gyud ang mas dunay katungod sa property. Kun duna moy problema sa ilang pagkasa-up pwede sab mo modangop sa DAR aron paghusay sa maong problema. Thank you and God bless.

Atty. Divine

* * *

Alang sa inyong pangutana, palihug lang sa pag-email sa [email protected] ug akong tubagon ang inyong pangutana, pinaagi sa akong column matag Miyerkules, Sabado ug Domingo.