Cha-cha gibanhaw

Ang DILG(Department of Interior and Local Government) milusad og bag-ong  kampanya paghimog kausaban sa atong Batakang Balaud. Ang kampanya  gibutang  ubos  sa pagpangulo ni DILG Undersecretary Jonathan Malaya, tigpamaba sa DILG.

Ang DILG molusad og nationwide forum pag-eksplikar sa gisugyot nga mga kausaban ubos niining ilang giingon nga “equality provision.”

Matud ni Malaya, ila gihapong ipadayon ang kampanya pabor sa federalismo, apan ila unang konsultahon ang pipila ka ahensiya sa nasudnong pangagamhanan una sila mo-submit ngadto kang Presidente Digong Duterte sa ilang mga rekomendasyon. Usa sa mga amendments nga gisugyot mao ang ruling sa Supreme Court nga ang internal revenue allotment (IRA) nga maoy gisaligan nga tinubdan sa panalapi sa mga LGUs maglakip na sa national taxes ug dili lamang ang mga buhis nga makolekta sa bureau of internal revenue (BIR).   

Nindot ni kun matuman. Mopausbaw kini sa mga allotment nga atong madawat gikan sa nasudnong pangagamhanan, nga sa pagkakaron, agad lamang kon pilay makolekta sa BIR.     

Matud ni Malaya, ilang padayunon ang kampanya for Constitutional reforms  tungod kay mao kini ang sentro sa economic and political agenda sa Duterte administration.

“We should always remember that it should be a living Constitution that adjusts to the times,” nagkanayon si Malaya.

Sa ato pa, ang maong mga amendments unya, ipahaum sa karon nga kahimtang sa atong nasud aron ma-addressed ang aktwal nga mga panghitabo ug suliran nga gihambin karon sa katawhan.  So, atong paabuton ang panghingusgan nga kampanya unya paghimog kausaban sa 1987 Constitution.  Atong hinumdoman nga naka-submit na sa ilang mga gisugyot nga kausaban ang Constitutional Committee nga gimugna ni Duterte, ingon man ang Lower House sa kaugalingon nilang version sa mga amendments.  Dugang niini, ang ubang mga sector sa katiliingban mipalanog usab sa ilang mga sugyot kun unsay angayan usbon nga mga provision sa 1987 Constitution.

Busa, kun mo-assume na ang Constitutional Assembly (CON-ASS)  o Constitutional  Convention (CONCON), di na man tingali kini molungtad og taas nga panahon tungod kay aduna na may existing  nga mga proposed amendments nga  makatabang sa unsa unya ang ilang mahukman paglusad sa bag-ong Constitution. Sa ato pa, ang maong mga proposed amendments makapadali sa ila unyang deliberation, ug lagmit makapugong sa mga sakop sa Con-Ass o Con-Con pag-grandstanding.

* * *

Giisip nga noble profession, nga sa pagkakaron, usa sa nangandoy nga kausbawan ang ilang mga sweldo ug napugos pag-pananimpalad didto sa ubang kanasuran, nga matud pa, ang uban kanila nahimong mga domestic helpers, samtang ang uban mitungha og mga short courses sa pagka-caregivers aron lang gyud makatrabaho abroad.  Gumikan niini, nibutho ang pangutana kon unsay dangatan niining maong noble profession, ang teaching profession.  Kutob lang ta ba sa pagsaulog sa Teachers’ Day?  Hinuon, ang atong kagamhanan mihimo nag mga lakang pag-usbaw sa mga sweldo ug benipesyo sa mga public school teachers. Apan, matud pa, kuwang pa, gumkan niining nagsaka nga presyo sa mga basic commodities.  Hinaut nga kagpugngan kining pag-exodus sa atong mga magtutodlo ngadto sa ubang kanasuran pinaagi sa paghatag ngadto kanila sa teachers welfare aron magpabilin ang pagka-noble sa ilang profession.