EDITORYAL - Batang inahan

Bisan asang barangay dinhi sa Sugbo dunay makitang mga dalagitang nagkugos o nagpasuso og puya. Sa ilaha palang dagway makita nga kuwang pa sila sa kabuot. Ang teenage pregnancy o pagmabdos sa mga menor de edad nga babaye giisip na karon nga national social emergency.

Sa mga kabus nga mga barangay daghang makit-ang mga batang inahan nga nag-edad pa og 13 ngadto sa 15 anyos ug anak sila sa mga ginikanang wala say access sa moderno ug luwas nga family planning method.

Si Socioeconomic Planning Secretary Ernesto Pernia namahayag nga “national concern” na ang gidaghanon sa mga dalagitang nangamabdos.

Sa gihimong demographic survey sa tulo ka mga rehiyon didto sa Mindanao, 15 ngadto sa 18 ka porsiyento ang pagsaka sa mga dalagitang naahat og kahimong mga inahan. Base sa pagtuon, si Pernia miingon nga naa sa P24 bilyones ngadto sa P42 bilyones ang mawagtang nga kitaon pa unta (kun usahon tanan) sa mga sayong nangamabdos sa tibuok nilang kinabuhi.

Sa mga panimalay palang daan, kaning mga batan-ong nangamabdos anha man gihapon mouli sa ilang ginikanan. Ang mga ginikanan dili man sab makaantos magtan-aw sa ilang mga anak ug sa mamahimo nilang apo nga dili makakaon.

Tungod niini hasta ang gamay nga kita sa ginikanan bahinon sa tanan apil sa ilang mga apo.  Makaapektar kini sa kaugmaon sa mga bata tungod kay maglisod naman sila pagpaeskuyla.  Bisan gani ang batang nagmabdos ipang-expel man sa mga tunghaan u gang resulta dili na makakita og maayong trabho. Nakadugang kini sa pagkaut-ot sa mga ginikanan. Masunod sab sa mga apo ang kaprobrehon sa ilang mga apohan kay sa kadugayan tungod sa kakuwang sa edukasyon, hasta sila makaanak sab og sama kanila o posibleng labaw pa kanila kapobre.

Dunay daghang programa ang gobiyerno para niini apan kuwang og ngipon ug tungod sa kakuwang sa edukasyon sanglit ang uban bisan gitabangan na wala gamita sa husto ang tabang sa gobiyerno.

Kun magpadayon kini magkadako ang ekonomikanhong problema sa nasud sa umaabot nga panahon.