EDITORYAL - Pagplano sa pamilya

Daghan pa sa kababayen-an sa Pilipinas ang walay access sa family planning methods aron maplano sa matag pamilya ang ilang pagpanganak.

Sagad sa mga naahat pagmabdos ug panganak gikan sa mga pamilyang kabos. Sila kadtong mga kababayen-ang kuwang kaayo sa edukasyon bahin sa kamahinungdanon sa pagplano sa pamilya.

Nasuta sa pagtuon sa Population Commission (PopCom) nga 18 porsiyento lang sa mga Pilipina ang gustong mogamit o nigamit og medisina sama sa contraceptives pagkontrol sa ilang pagmabdos, samtang ang uban migamit og nagkalain-laing matang sa natural family planning method nga gitudlo kanila.

Gikan sa hut-ong sa mga kabus ang kadaghanan sa mga batang malnourished o kuwang sa nutrisyon.  Daghang mga baba ang pakan-unon apan gamay lamang ang kwartang kitaon matag adlaw mao nga di gyud makabuylo pagdako ang ilang mga anak.

Mao usab kini ang hinungdan nga daghan sa mga anak sa mga kabus ang masakiton, dili makaeskuyla bisan pa man og libre ang edukasyon ug ang resulta kadtong mo-survive sa tumang kalisod madugang sab sa talaan sa mga kabus nga pamilya sa Pilipinas.

Resulta kini sa wala nila pagplano kun kanus-a ug kun pila ka buok ang ilang planong ipanganak.

Dili husto nga ang Simbahan maoy basulon sa pagdako sa populasyon, kini tungod kay dili tanang mga anaa sa hut-ong sa mga kabus mga konserbatibo ug relihiyoso.

Ang nagkuwang mao ang gobiyerno sa paghatud sa impormasyon ug serbisyo bahin sa family planning ngadto sa nahisgutang hut-ong.

Kun mas daghan ang kabus nga mga Pilipino, maapektahan gyud ang kinatibuk-ang kahimtang sa nasud. Apektado niini ang batakang serbisyo sa gobiyerno, seguridad sa pagkaon, ekonomiya ug uban pa.

Ang populasyon sa Pilipinas hapit nang moabot og 110 milyones, kini bisan pa man sa kampanya sa PopCom ug Department of Health bahin sa tanang pamaagi sa family planning method nga mahimong kapilian. Apan kuwang pa gyud tingali ang ilang gibuhat.