EDITORYAL - Mga kampana sa Balangiga

Human sa 117 ka tuig subling nadungog sa liboang mga taga Samar ang batingaw sa ilang tulo ka mga kampana nga gikuha kaniadto sa mga Amerikano human sa dugoong giyera nga nikalas og mga kinabuhi sa mga Amerikano ug mga Pilipino.

Ang maong gubat nahitabo niadtong Septiyembre 28,1901 tali sa mga sundalong Amerikano ug sa mga lumolupyo sa Balangiga nga naipit sa giyera tali sa mga rebolusyonaryo ug sa mga mananakop.

Ang Balangiga massacre giisip nga ikaduha sa kasaysayan sa militar sa Amerika nga daghan sa ilang mga sundalo ang napatay sa mga tawong buot nilang sakupon sa usa lang ka adlaw.

Kapin 50 ka sundalong Amerikano ang nakalas ug daghan usab sa mga Pilipino ang nakalas sa ilang pagbawos kay hasta mga inosenteng sibilyan giapil sa pagpatay ug gisunog ang kabalayan. Gikuha sab nila ang tulo ka mga kampana sa simbahan isip ilang premyo.

Apan dili angay magdumot ang mga Pilipino niadtong mga hitaboa, tungod kay bisan ang publiko sa Amerika ug mismo ang ilang presidente kaniadto nga si Franklin Roosevelt wala mahimuot sa gibuhat sa ilang mga sundalo ngadto mga sibilyan.

Gipakasohan silang tanan ug nangatangtang sa serbisyo ang mga opisyales. Nagpakita kini nga bisan sa disiplinadong mga sundalo sa Amerika aduna gyuy mga badlungon ug makiangayon ang pagsilot kanila.

Sensitibo kaayo tali sa duha ka nasud ang Balangiga bells gani sukad pa niadtong 1958 gihangyo sa mga paring Hesuita ug si kanhi presidente Fidel V. Ramos mihangyo nga mabalik na dinhi ang mga kampana.

Agosto 11, 2018 gipahibalo sa US Embassy sa Manila nga iuli na gyud ang mga kampana.

Kagahapong adlawa, sa unang Misa de Gallo, human sa 117 ka tuig nga wala madungog ang batingaw niini sa Balangiga, subli kining nadungog sa mga tawong nanimba.

Ang matag batingaw unta sa mga kampana sa Balangiga makapahinumdom kanunay sa mga Pilipino nga kinahanglan ang panaghiusa ug dili agkabuwagbuwag.