Bugas na pud!

Giingon dinhi nga kining krisis karon sa bugas nahulog sa pag-iyahay og pasangil sa mga hingtungdang ahensiya sa kagamhanan.

Matud pa, “the rice crisis in the country has become a blame game.” Finger pointing.

Hoarding, corruption, ug poor agriculture infrastructure ang pipila ka pasangil nga maoy nakaingon sa krisis karon sa bugas. Lagmit tinuod kining maong mga pamasangil.

Matingala kita ngano nga makalusot ang rice smuggling. Hangtud nga adunay misugyot nga i-legalize na lang ang smuggling.

Apan, supak niini si Presidente Digong Duterte. Matud niya he would rather “import and lose than legalize rice smuggling.”

Natural, di sad maayo nga ang ilegal nga rice smuggling, himoong legal pagsulbad  sa krisis sa bugas.

Si House Minority Leader Danilo Suarez namahayag nga “officials getting commissions from the importation of rice have contributed to high rice prices, which have hit P80 a kilogram in Tawi-Tawi province.”

So,  corruption. Kon tinuod man kini, kinahanglan sumpoon sa labing dali nga panahon, sa dili pa magutman ang katawhan. Simultaneous niini ang pagsulbad sa hoarding ug pag-implement sa sugyot  ni Senador Franklin Drilon pagtukod sa mga infrastructure project alang sa agrikultura.

Akong usbon: Hoarding, corruption (smuggling), ug kakulang o ka-walay igong agriculture infrastructure project pagpalambo sa abot gikan sa atong  kaumahan ug kadagatan.

In the meantime, ang NFA dinhi sa atong region namahayag nga kutob na lang sa 14 ka adlaw ang supply sa bugas sa NFA.

Ug sugod karong adlawa, good for 12 days na lang tingali ang stock sa NFA rice.

Hinoon, sugod karong buwan sa Septiyembre, dugang imported nga bugas ang moabot nganhi gikan sa Thailand.

Gipaabot nga makadugang kini sa stock sa bugas ug makapaus-os sa presyo niini nga karon nagpadayon pag-usbaw.

Atong makita nga medyo nagpahimulos ang mga rice traders niining panahon sa krisis sa bugas, inay nga motabang pag-cushion sa epekto niini nganhi kanato. Unta, mosakripisyo sila’g gamay pinaagi sa dili kaayo pagpasaka sa ilang ganansiya. Lisud?

Gisugyot dinhi nga inay maoy atong hatagan og priority ang rice importation, atong panghingusgan ang rice production.

Sa ato nang nahisgutan dinhi, sa ubang kanasuran, ilang priority ang agricultural production … aron nga sa mga katalagman ug ubang suliran ug kagubot nga modangat sa ilang nasud, at least dili magutman ang katawhan.

Gidudahan man gud nga sa mga rice importation, adunay dakung kahigayonan nga mahitabo ang corruption, pinaagi sa mga komisyon.

Mao ba?