Panagang sa kilat
Tungod tingali sa kanihit sa atong nahibaw-an nga mga biktima sa kilat, segun sa mga eksperto, ang kahigayonan nga maigo usa ra sa kada tunga sa milyon.
Wa ta magtagad sa pagpakisayod kon unsay pangandam nga atong mahimo ug panagang nga atong madangpan ning bangis nga hulga sa kinaiyahan.
Apan tungod tingali sa subsob nga pagpangilat ug pagpanugdog dungan sa pagbunok sa uwan sa Sugbo ug Kabisay-an, ug sa sunudsunod nga pagkamatay sa pagkaigo sa kilat sa Argao sa habagatang Sugbo ug sa Toledo City sa kasadpang Sugbo sa niaging semana, nagpakisusi na ta karon unsaon nato paglikay sa dagkong kadaot sa kabtangan, o sa pagkakalas gyud sa kinabuhi tungod sa kilat.
* * *
Nahinangop ko nga naminaw ni Vangie Tolentino sa PAGASA Mactan nga dihang gipangutana ni June Perez sa programang “Kini Ang Radyo Patrol” sa DYAB Abante Pa, Bisaya!
Abunda kaayo og kasayuran kon unsaon pag-ikyas ang labing dakong kadaot nga mahimo sa kilat.
Nadapit ang akong pagtagad sa iyang sugyot. Kon maabtan ka og kilat sa dakong hawan sa ibabaw nga wa’y kapasilongan: “Kinto, guniti og binaklid ang imong mga dunggan ug iyuko ang imong lawas samtang maglugsong ug mangita og kapasilongan sa ubos.”
Labihang lisura nga sundon sa mga hamtong kay, segun pa ni PAGASA Visayas Director Oscar Tabada, mahimo lang kini sa mga batan-on.
* * *
Kon may kapilian, i-uswag ang kalihokan sa gawas kon maatol sa pagpangilat ug pagpanugdog.
Kon maabtan sa gawas, pangita dayon og bay nga kasudlan. Timan-i ang lagda nga 30-30:
Kon magkilat, ihap hangtud sa 30; kon magdugdog sa dili pa makaabot og 30, tago sa sulod; i-uswag ang kalihokan 30 ka gutlo human sa katapusang dugdog.
Sulod sa balay, palayo sa sementadong sawog ug bungbong kay ang kilat mosubay sa mga kabilya. Samtang mas luwas ang bahin sa balay nga wa’y puthaw, timan-i nga usa sa tulo ka kilat moigo sa sulod sa balay.
* * *
Samtang magkilat, ayaw gamita ang mga gripo kay mahimo ning mosubay sa mga tubo sa tubig. Pawonga ang radyo, telebisyon ug wifi router kay ang kilat mahimong mosubay sa mga linya sa kuryente.
Ang konsuylo mao nga luwas nga gamiton ang cell phones, labi na alang sa dinalian nga komunikasyon, bisan magkilat.
- Latest
