EDITORYAL – Likayan ang risgo

Gihimong dakong isyu sa mga nag-adbokasiya sa katungod ug panglawas sa kababayen-an ug sa mga naninguha pagpakgang sa pagkatap sa sakit nga HIV/AIDS, ang pamahayag ni Presidente Duterte bahin sa paggamit og condom kay wala kuno siya’y pagpakabana sa katungod sa kababayen-an.

Giisip ni Duterte nga ang paggamit og condom susama ra kuno sa mokaon ka og kendi nga wa tangtangi og putos. Wa’y lami tinuod nga kan-on ang kendi kon dunay panit. Ang gisulti sa presidente mao ang kamatuoran, apan sa binugoy nga paagi. Susama og gi-literal sa Human Rights Watch pagsabot ang pamahayag ni Duterte. Wa man tingali gyud magpasabot si Duterte nga magpasagad na lang sa pakighilawas.

Mahimong misulti lang niini si Duterte base sa personal niyang opinyon, apan wa man siya mag-ingon nga kini maoy buhata, o ayaw kini buhata. Ang anaa sa hunahuna ni Duterte mao ang sekswal nga relasyon sa managtiayon, o regular nga partner sa kinabuhi, ug dili ni bisan kinsa.

Posible nga wa ra magkatakdo ang hunahuna nila ni Duterte ug sa kadagkoan sa Human Rights Watch.

Ang gipasabot ni Duterte mao ang managtiayon, samtang ang pagsabot sa HRW mao ang kinatibuk-ang sekswal nga kalihokan sa tawo sa ilang inadlaw-adlaw nga kalihokan, ilabi na niadtong mga nalambigit sa sex trade ug kining eksperimento sa kabataan sa ilang sekswalidad. Base niini, wa’y laing eksplinasyon nga mahimong tamdan sa tawo, wa’y lain kon dili ang moralidad ug pagtan-aw kon unsa’y husto ug sayop.

Minyo man o kadtong mga aktibo sa pakighilawas, kinahanglang maghunahuna gyud sa resulta sa ilang buhaton sama sa pakighilawas nga dili mogamit og condom kay hayan makarisgo kini kaniya. Wa’y presidente o HRW nga makapakgang sa tawo nga mohimo’g unprotected sex, mao nga dili mabasol ang presidente, o ang Human Rights Watch niini.