Tax amnesty

Ang atong kagamhanan naglaraw pagpahimu-tang sa tax reform package, paghimo’g mga amendment sa mga balaod sa pamuhis, sa tuyo nga kaluagan ang mga restrictions niini, ug maikag ang mga magbubuhis pagbayad sa tukmang buhis, ug kalikayan ang tax evasion.

Giingon nga sa kapin 100 milyones nga populasyon sa atong nasud, 15 porsiyento ra niini ang narehistro nga taxpayer. Ang previous administration mibanabana nga ang lost revenue gumikan sa tax evasion mikabat og 10 bilyones dolyares matag tuig.

Gumikan niini, sukad pa sa nag-unang mga administrasyon, adunay mga paningkamot pagpuo sa tax evasion, apan ang tanan napakyas. Sa ato pa, nagpabilin ang 10 bilyones dolyares matag tuig nga lost revenue gikan sa atong panudlanan.

Karon, ang atong kagamhanan naglaraw pagsunod o pagkopya sa gihimo sa Indonesia  pag-grant og tax amnesty ngadto sa mga tax evaders. Pag-implement nila niini, ang Indonesia  naka-net og 10 bilyones dolyares gumikan sa tax amnesty.

Apan, una sa tanan, sa dili pa ang tax amnesty, aron kini magmalampuson, kinahanglan nga maghimo una og mga kausaban sa Bank Secrecy Law, diin dili kita makalili sa mga deposito sa bangko. The law prohibits the disclosure of or inquiry into bank deposits.

Mao kini ang hinungdan nga ang unang mga nga tax amnesty napakyas gumikan ning maong balaod kay ang mga dagkong deposito gipanalipdan sa balaod. Dili nato masayran ang hingpit nga deposito sa usa ka gidudahang tax evader. Busa, gisugyot dinhi nga sa dili pa ang tanan, sa dili pa ang tax reform package ug ang tax amnesty, himoon una ang mga paghimo’g kausaban sa atong mga balaod sa pamuhis.

Akong usbon, gumikan sa tax evasion, naalkansi kita og 10 bilyones dolyares matag tuig, ug sa pikas nga bahin, ang Indonesia nakaganansiya’g 10 bilyones dolyares sa unang tuig pag-grant nila’g tax amnesty ngadto sa delinquent nilang mga taxpayers.

Giunsa man ni nila? Mao kini karon ang gitun-an sa atong mga eksperto sa panalapi ug pamuhis. Hinaut nga magmalampuson sila niini.

* * *

Sa atong pagsuwat niini, wala pa kita’y hingpit nga kasayoran bahin sa controversy sa rice importation, diin wala magkasabot ang kadagkoan sa NFA : tugotan ba ang private sector pag-import og bugas, o – government-to-government lang ang transaction.

Hinaut nga nahilot na kini karon kay gikabalak-an nga tingali’g adunay rice cartel, nga mao unya’y modumala sa palakaw o patigayon sa bugas, nga makaapektar sa income sa atong mga mag-uuma ug sa prisyo sa bugas.