Ang kalisud sa hamugaway

May silingan ko niadto, nga haskang kaparaygon sa managtiayon. Makita mo sa ilang mga lihok ang tiunay nga pagminahalay. Maantigo gihapon mopahiyum, ilabi na gitugahan sila 3ka anak pulos lalake, nga ang duha ini namatay intawon, kay lagi tungod sa grabe'ng kawad-on sa ilang kahimtang.

Apan maoy nagpabilin ang way kausaban, nga buhi pa ang paglaum nga makalahutay sila sa kalisod. Kay duna pa sila'y pangandoy nga makab-ot ang kahamugaway sa kinabuhi. Diha ni sila nagluon sa sementeryo nga silbing ilang pinuy-anan. Pagkaluoy gayud sa kahimtang nila nga makita sa ilang panagway, nga gitapid-an lang sa ngislit sa nagluspad nga pahiyum.

Ang magtiayon nabuhi sa paglibud-suroy nga mamalit og biya o wala na magamit, nga usahay ihatag na lang isip kaluoy. Unsa may mahalin ighuman nila'g tumod sa timbangan o sa handusan nila, molama sa ilang mga dagway ang kalipay kay may ikasapar na's inadlaw ug ikagahin nga hiniposan sa alkansiya.

Taudtaud ko na sila wa makita kay namalhin man didto sa labayan sa basura, nga gisaligan sa negosyante og basura. Apan nahibulong ko nga nag-inusara na lang ang asawa nga nagbaguod sa kariton nga puno sa karga, nga nihapit sa among balay, nga nipahulay ug ako lang sab giagda sa pagkaon.

Unya samtang nagkumustahay kami, may gitunol ni'ng pula nga sobre, nako ba og nangayo tabang apan nahibulong ko may sulod man nga dakong kantidad. "Dawata na ug ayaw na pangutana, kay gamay ra na ikatumbas sa kaayo nimo kanamo, nga nagdasig kanunay nga mabuhi pa sa kahamugaway,"  niya pa.

Ang iya diay anak, giswerte nga tua na sa abrod nagtrabaho nga naminyo didto og negosyante, nga buot siya'ng kuhaon apan nibalibad kay di gusto talikdan ang  kalisud. Maong kada bulan, subra pa's hamugaway ang dawatonon.