Uwan ni Onyok
Ang wa matinuod nga pasidaan sa way hunong nga uwan sa Sugbo atol sa bagyong Nona nahitabo sa pagdanga-danga pa lang gani sa mas hinay nga bagyong Onyok. Napapas na si Onyok ug nahimo na lang nga low pressure area (LPA) sa akong pagsuwat ini apan nagpadayon ang bunok sa uwan. Lain ning pananglitan nga usahay ang LPA mas seryusong hulga kay sa bagyo.
Gipaubos sa Public Storm Warning Signal No. 1 ang amihanang Sugbo sud sa pila ka adlaw tungod ni Nona, apan 15 ka gutlo rang uwan ang nahiaguman sa kasagarang kalungsoran ug mga dakbayan. Way signal sa Sugbo pagsud ni Onyok apan way hunong ang uwan.
* * *
Nipasabot si Direktor Oscar Tabada sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) nga ang lapad nga uwan nanukad sa baga nga panganod nga gipadpad sa Amihan paingon sa Kabisay-an. Niluwat gyud gani ang PAGASA og pasidaan sa kusog nga bunok sa uwan sa Sugbo ug Bohol gahapon sa kaadlawon.
Nipasalig hinuon si Tabada nga maayo nang kahimtang sa panahon sugod karong adlawa. Ug wa sila’y nakita nga bisan unsang hulga sa panahon sa tibuok semana. Sa ato pa, maayo ang kahimtang sa panahon hangtod sa Pasko, kansang kagabhion gipaabot nga kaligoan sa kahayag sa matahom ug talagsaong takdol sa buwan.
* * *
Gihangop sa mga mag-uuma sa Sugbo ang hinay apan taas og lahutay nga uwan. Kay natambalan gyod ang kauhaw sa ilang mga umahan nga nahikawan sa kasarangang uwan sa tibuok tuig. Matud nila tungod sa kabakilid sa kasagaran sa mga umahan sa Sugbo ang kusog nga bunok sa uwan modiretso ra og dailos pagbaha sa patag paingon sa dagat.
Apan ang inanay ug makanunayong uwan, sama sa uwan nga gibubo ni Onyok sa nangaging mga adlaw, motuhop sa yuta, mobasa sa naughan nang mga gamot sa mga tanaman ug labaw sa tanan makapuno pa gyud sa nitidlom nang mga tinubdan sa tubig ilawom sa yuta.
* * *
Gidasonan hinuon ni Baltazar Tribunalo, pangu sa Cebu Provincial Disaster Risk Reduction and Management Council, ang pasidaan ni Tabada sa mas dakong kahigayonan sa pagdahili sa yuta. Nagkauyon silang Tabada ug Tribunalo nga ang way hunong nga uwan nakapahumok sa yuta busa angay’ng magbantay ang mga nagpuyo duol sa mga pangpang ug sa tampi sa mga sapa.
Nagtutaligsik na lang dayon nakong human ini. Hinaot nga motuang nang uwan sa di pa molihok ang basa ug mas bug-at nga yuta gikan sa ibabaw paingon sa ubos. Hinaot nga way kadaot sa Manay ug kasilinganang mga dapit sa Davao Oriental nga gitugpahan ni Onyok sa alas-10 sa gabii niadtong Biyernes. Ug hinaot matabangan nang mga biktima ni Nona sa Samar ug Luzon.
- Latest
